Radyo ve Televizyon Üst Kurulu ile Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi (TUBİM) ve Televizyon Yayıncıları Derneği (TVYD) el ele vererek, madde bağımlılığına karşı ortak bir mücadele başlatıyor. RTÜK ve TUBİM tarafından hazırlanan “Madde ve Madde Kullanımı ile Mücadelede Görsel-İşitsel Medyanın Rolü” konulu rehber kitapçıkuyuşturucu kullanımının özendirilmesinin engellenmesi amacıyla medya kuruluşlarının uymaları gereken ilkeleri içeriyor. TVYD tarafından da desteklenen çalışma; bağımlılığa başlama yaşının 25’in çoğunluğunun 15-34 yaş arasında bulunduğu ülkemizde, uyuşturucuya karşı bir meydan okuma anlamını taşıyor. Böylece, izleyicilerin günde ortalama beş saat televizyon izledikleri göz önünde bulundurularak, uyuşturucuya karşı medya aracılığıyla büyük bir darbe indirilmesi hedefleniyor.
RTÜK ve TUBİM’in ortak çalışmaları kapsamında, akademisyenler, Milli Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu uzmanlarının katkılarıyla, ilk olarak, uyuşturucu kullanımının özendirilmesinin engellenmesi amacıyla medya kuruluşlarının uymaları gereken rehber ilkeler oluşturuldu. Madde ve Madde Kullanımı İle Mücadelede Görsel-İşitsel Medyanın Rolü adlı kitapçıkta bir araya getirilen ilkeler, aynı zamanda TUBİM’in Ulusal Uyuşturucu Strateji Belgesinin medya alanındaki uygulaması niteliğini taşıyor.
Mücadelede güç birliğini, yapıcı ve bilgilendirici bilimsel yaklaşımı, farkındalığın arttırılmasını ve destekleyici çözümleri içeren bir yayın politikasının ana hatlarını oluşturmak amacıyla hazırlanan rehber ilkeler yirmi maddeden oluşuyor. Her ilke, aynı zamanda uygulamaya yönelik önlemler içeriyor; yayınlarda yerine getirilmesi ve kaçınılması gereken hususları ayrı ayrı belirliyor.
Programlar için uygulama önerileri
Bu bağlamda, programlarda olumsuz tutum, beklenti ya da akran isteklerine karşı gençlerin nasıl karşı koyabilecekleri ve direnebileceklerine ilişkin mesajlara yer verilmesi öneriliyor. Çocukların ve gençlerin sağlıklı gelişimleri ve korunmaları için başarılı, olumlu olaylar yaşamış çocukların, gençlerin ve anne-babaların programlarda ve haberlerde “özdeşim örnekleri” olarak sunulmasına öncelik verilmesi; RTÜK tarafından uygulamaya konulan korumalı saat düzenlemesi ve akıllı işaretler sisteminin tam olarak uygulanması gerektiği belirtiliyor. Bir başka önlem olarak; drama programlarının içine, veriliş biçimlerine dikkat edilerek, madde kullanımı ve bağımlılığını önlemeye yönelik örtülü iletiler yerleştirilmesi ve sigara, alkol ve madde kullanımının popüler kültürün ya da günlük yaşamın bir parçası olmadığına ilişkin iletilerin öne çıkarılması öneriliyor.
Uygulama önerileri arasında, caydırıcı nitelikteki yayınlarda, insan onuruna saygı duyan, koruyucu ve önleyici bir yaklaşımın temel alınması gerektiği de vurgulanıyor. Ayrıca, televizyondaki tüm programlarda, madde ve maddenin kullanış biçimlerine programın içeriği açısından yer verilmesi kaçınılmaz ise, bunun görsel sunumlar yerine sözel olarak anlatılması; tüm programlarda madde kaçakçılığı, satışı ve kullanım suçlarına ilişkin ayrıntıların verilişinde kullanılan iletilerin “zarara” ve “riske” odaklanması öneriliyor. (28.06.2010)