GÜÇLÜ MEDYA BİLİNÇLİ TOPLUM ZİRVESİ
Günümüzde medya, yalnızca bilgi aktaran bir mecra olmanın ötesinde; bireylerin algılarını şekillendiren, kültürel değerleri etkileyen ve toplumsal dönüşümü yönlendiren güçlü bir yapı haline gelmiştir. Medyanın üstlenmiş olduğu bu etkin rolü daha bilinçli ve sorumlu bir zemine taşımak amacıyla, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) öncülüğünde, 29-30 Nisan 2025 tarihlerinde Ankara Bilkent Otel ve Konferans Salonu’nda “Güçlü Medya Bilinçli Toplum Zirvesi” gerçekleştirilmiştir.
Bilimsel ve Disiplinlerarası Bir Yaklaşım
RTÜK’ün ev sahipliğinde gerçekleştirilen zirve, Ankara Üniversitesi, Ankara Bilim Üniversitesi, Başkent Üniversitesi, Türkiye Gençlik Kulüpleri Konfederasyonu ve İstanbul Aile Vakfı iş birliğiyle hayata geçirilmiştir. Medya-toplum ilişkisini bilimsel bir zemin üzerinde tartışmaya açan zirve, bu alanda son yıllarda gerçekleştirilen en geniş katılımlı ve stratejik organizasyonlardan biri olmuştur.
Zirvede, medya içeriklerinin toplumsal yapıya etkileri; bu alanda etkin ve saygın uzmanlar tarafından, disiplinlerarası bir yaklaşımla değerlendirilmiştir. Bununla birlikte, etik yayıncılık, çocuk ve gençlerin medya ile ilişkisi, dijital platformların denetimi, aile yapısının korunması ve medya okuryazarlığı gibi kritik konulara da ışık tutulmuştur.
Çalıştaylar ve Tematik Oturumlar
Zirvenin ilk günü düzenlenen “Güçlü Medya Bilinçli Toplum Çalıştayı” kapsamında belirlenen; “Gündüz Kuşağı ve Magazin Programları”, “Televizyon Dizileri”, “Haber Programları”, “İsteğe Bağlı Yayınlar”, “Ticari İletişim Yayınları”, “Spor, Sağlık ve Çevre Programları”, “İzleyici” ve “Gençlik” başlıkları çerçevesinde yuvarlak masa oturumları gerçekleştirilmiştir. Bu oturumlarda uzman isimler ve medya profesyonelleri bir araya gelmiştir.
Derya Baykal, Fulya Öztürk, Ali Nuri Türkoğlu, Serhat Yabancı, Ayşe Şule Bilgiç, İsmail Fidan gibi alanında tanınmış isimlerle birlikte yaklaşık 200 medya mensubu, akademisyen ve bürokrat, medya içeriklerinin dönüştürücü gücüne ilişkin değerlendirmelerini paylaşmıştır. Oturumlardan elde edilen çıktıların da detaylı bir rapor kitabı haline getirilerek kamuoyunun bilgisine sunulması kararlaştırılmıştır.
Zirve Sonuç Bildirgesi ve Stratejik Öneriler
Zirvenin ikinci gününde, RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin tarafından kamuoyuna açıklanan sonuç bildirgesi, medya politikalarına yön verecek kapsamlı ve uygulanabilir öneriler içermektedir. Bildirgede yer alan temel başlıklar şu şekilde özetlenmiştir:
· “Aile Dostu Sertifikası” ve “Aile Dostu Yayın Saati” uygulamalarının hayata geçirilmesi
· Etik yayıncılık ilkelerinin güncellenmesi
· Televizyon dizilerinde şiddetsiz çözüm yolları ve empatik senaryoların teşviki
· Yeni yapımlarda “Toplumsal Etki Değerlendirme (TED)” raporunun zorunlu hale getirilmesi
· RTÜK Medya Akademisi bünyesinde “Sorumlu ve Profesyonel Yayıncılık Sertifikası” sisteminin uygulanması
· Türkçenin doğru, akıcı ve anlaşılır kullanımının özendirilmesi
· Kriz dönemlerinde “Pozitif İçerik Seferberliği” ilan edilmesi
· “Akıllı İşaret Sistemi”nin tüm dijital platformlarda zorunlu hale getirilmesi
· Sokak röportajlarına yönelik denetim mekanizmasının güçlendirilmesi
· Spor yayınlarında centilmenlik ve sağlıklı yaşam temalarının öne çıkarılması
· Çevre bilincini artıran yayınların desteklenmesi
· Sarsıcı haber dili yerine empatik ve çözüm odaklı haberciliğin teşviki
· Medya okuryazarlığının yaygınlaştırılması ve eğitim müfredatına dâhil edilmesi
Bu öneriler, medya yayıncılığında etik, sorumlu ve toplumsal faydayı gözeten bir anlayışın inşasına katkı sunmayı hedeflemektedir.
Katılımcı Devlet Vizyonu: Bakanlardan Anlamlı Mesajlar
Zirvenin ikinci gününe Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Sayın Mahinur Özdemir Göktaş ile Millî Eğitim Bakanı Sayın Yusuf Tekin katılım sağlamış ve medya içeriklerinin yalnızca medya sektörüyle sınırlı olmadığı; aile politikaları, çocuk ve gençlerin gelişimi ile eğitim alanlarına doğrudan etki ettiği yönünde önemli mesajlar vermişlerdir. Ayrıca her iki Bakan da medya okuryazarlığının erken yaşta kazandırılması, aile dostu içeriklerin yaygınlaştırılması ve medya sorumluluğunun kurumsallaştırılması konularına dikkat çekmiştir.
Uluslararası Katılım ve Panel Oturumu
Zirvede ayrıca “Medyadaki Olumsuz İçeriklerin Toplum Üzerindeki Etkisi ve Çözüm Önerileri” başlıklı panel, uluslararası katılım ve üst düzey temsil ile dikkat çekmiştir. Panelde, medyanın toplumsal yapı, düşünce biçimi ve bireysel davranışlar üzerindeki etkileri; çevrim içi platformlardaki zararlı içerikler ve medya etiğine dair uluslararası yaklaşımlar ele alınmıştır. Oturum, RTÜK Başkan Yardımcısı Deniz Güler’in moderatörlüğünde gerçekleştirilmiştir.
Panele, AK Parti Manisa Milletvekili Bahadır Yenişehirlioğlu, Arnavutluk AMA Genel Sekreteri Ronelda Rrapollari, Azerbaycan ACRA Genel Sekreteri Fazil Novruzov, Sırbistan REM Başkan Yardımcısı Saša Simović katılım sağlamıştır.
RTÜK Başkan Yardımcısı Deniz Güler moderatörlüğünde yürütülen oturumda, medya içeriklerinin toplumsal değerler üzerindeki etkisi, çevrim içi platformlarda zararlı içeriklerin artışı ve etik yayıncılık konuları ele alınmıştır. Konuşmalarda, medyanın yalnızca bilgi aktaran bir araç olmadığı, bunun yanında kamusal söylemi, bireysel tutumları ve toplumsal yapıyı doğrudan etkileyen güçlü bir araç olduğu vurgulanmıştır.
Dijital Afiş Yarışması ile Gençler Teşvik Edildi
Zirve kapsamında RTÜK tarafından düzenlenen medya farkındalığını sanatsal bakışla ele alan Dijital Afiş Yarışması’nın sonuçlarının açıklanması gençlerin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Yarışmada dereceye giren katılımcılar, ödüllerini program sonunda almış; etkinlik, tüm konuşmacı ve katılımcıların yer aldığı hatıra fotoğrafı çekimiyle sona ermiştir.
Zirvenin Önemi ve Etkisi
Güçlü Medya, Bilinçli Toplum Zirvesi; medya ile toplum arasındaki etkileşimi daha bilinçli, sağlıklı ve sorumlu bir çerçeveye taşımayı hedefleyen, çok paydaşlı ve vizyoner bir girişim olmuştur. Zirvede dile getirilen görüşler, yalnızca kısa vadeli düzenlemelere değil; uzun vadeli medya politikalarının oluşturulmasına da ışık tutacak niteliktedir. RTÜK’ün öncülüğünde atılan bu stratejik adım, toplumun her kesimini etkileyen medya içeriklerinin daha etik, aile dostu ve kamu yararını önceleyen bir yapıya kavuşması adına önemli bir dönüm noktası olarak değerlendirilmiştir.
