İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 26.02.2016 tarihli ve 172 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

“Star TV logosuyla yayın yapmakta olan Işıl Televizyon Yayıncılık A.Ş. ticari ünvanlı yayın kuruluşunda, 28 Kasım 2015 Cumartesi günü yayını başlayan "Big Brother Türkiye" adlı reality şovda, toplam 16 kişi (8 kadın ve 8 erkek), 'Big Brother Evi'nde yaşayıp yarışmaktadır. Her hafta bir yarışmacının elendiği yarışma programının galibi bir milyon TL ödül alacaktır. Hafta içi her gün, 09.45, 02.45 ve 04.00 yayınlanan programın haftalık finali pazar günleri saat 22.00'de yapılmaktadır. Söz konusu programda yarışmacıların kamusal alan içerisinde mahrem tutum ve davranışlar sergilemek suretiyle, toplumun milli ve manevi değerlerine, genel ahlaka ve ailenin korunması ilkelerine aykırılık oluşturdukları tespit edilmiştir.

İlgili yayın kuruluşuna, "ALO RTÜK" hattı ve internet aracılığıyla gelen şikayetlerin önemli bir kısmı söz konusu program için yapılmaktadır. Gerçek kişilerin aynı çatı altında yaşadıkları ve tüm hallerinin kamera tarafından sürekli gözetim altında tutulduğu mezkur reality yarış şovu için yapılan şikayetler genel olarak, yarışmacılar arasındaki mahrem ilişkinin ifşası, çocuklara ve gençlere kötü örnek olunması, Türk aile yapısı ve toplumun ahlaki değerleriyle bağdaşmaması yönünde ağırlık kazanmaktadır. Muhtelif sosyo-ekonomik statüye haiz izleyicilerin şikayetlerine örnek olarak şunlar verilebilir:

"Kalitesiz edepsiz bu programın yayından kalkmasını istiyorum böyle seviyesiz insanların kadın ve erkeğin seviyesiz ilişkilerini böyle bir ülkede yayınlanması asla kabul edilemez. Yurt dışında da yayınlanan bir program ama bu kadar seviyesizce hareketler bu lütfen gereğini yapını."

"Türk toplumu ahlaki değerlerini bu denli zorlayan, insanlarımıza, gelecek nesillerimize hiç bir katkısı olmayan bu tür programların yayınlanmasını şiddetle kınıyorum... Bu sistemin kontrol edici bir devlet kurumu olarak bu gibi yayınlara izin vermemenizi ümit ederek sizden daha seviyeli programlara teşviklerde bulunmanızı ümit ediyorum! En önemlisi de ülkemizdeki cehalete son verecek bir basın-yayın ilkeleri oluşturmanızı rica ediyorum. Ben çocuklarımı bu programlarla büyütmek istemiyorum. Saygılar"

"RTÜK hala neden Big Brother hakkında işlem yapmıyor. Bu programda edep haya yok. RTÜK yetkilileri acaba çocuklarına izletebiliyor mu? Eğer izletebiliyorsa bir daha RTÜK'ü aramayacağım, Şikayetçiyim."

"Star TV'de yayınlanan Big Brother adlı yarışma programını izleme fırsatı yakaladım fakat programda 30 yaş üstü bir bayanın 20 yaşında bir erkek yarışmacıya aşkı 20 yaşında erkeğin 29 yaş bayanla aşk yaşaması ve bu her gün televizyonda yayınlanması Türk aile yapı ve kurallarını ihlal ettiğini düşünüyorum. Programı bu konuyla ilgili takip etmeye başladım. Gerçekten rahatsız olduğum konu ön plana çıkmaktadır ve bu konu beni rahatsız etmektedir. Programın mercek altına alınmasını önemle rica ederim."

Mezkur durumu delillendirmek amacıyla seçilen örnek sahneler şu şekildedir:

1- 06.01.2016 tarihli programda saat 19.51.40'da, Onur ile Seda arasındaki yakınlaşmayı konu alan bir VTR yayınlanmış olup, ikilinin ilişkilerinin mahrem unsurlarının yayınlandığı görülmüştür. Söz konusu mahrem unsurlar Onur'un Seda'yı sık sık öpmesini, kucaklamasını ve yer yer mıncıklamasını

2- 18.01.2016 tarihli programda saat 01.50.10'da yarışmacılardan İdil ile Arsel, salonda diğer yarışmacılarla birlikte otururken:

"Arsel: Hey! (Ayağı ile İdil'in sandalyesine vurarak)

İdil: Bana baksana sen! Milletin içinde bana... Hey! Hey!"

Arsel, boş odalardan birine girer. İdil de arkasından gider; odaya girer ve ardından kapıyı kapatır. İçeride Arsel iki kolu iki yanında durduğu halde İdil ona bedeniyle tamamen temas edecek şekilde sarılır:

"Arsel: Ne oldu?

İdil: (Sesini yükselterek ve gülerek) Neeey, neeey ?

Arsel:Evet seni dinliyorum. Ne oldu?

İdil: (Arsel'e sarılmaya devam ederek ve kıkırdayarak) Bir şey olmadı.

Arsel: Evet.

Arsel'in kayıtsız duruşu karşısında öfkelenen İdil, Arsel'i iterek kendisini geri çeker:

"İdil: Ne evet be... Ne? (Sonra sakin bir ses tonu ile) Biraz kavga edelim ya; hadi! Bağır. Bağırsana."

Arsel, İdil'in etki alanından çıkmak isterken İdil Arsel'e tekrar sarılarak onu aşk oyununa çekmeye çalışır. Bu sırada Arsel, "Lütfen" diyerek kendisini engellememesi için ricada bulunur. İdil, "Ne lütfen, ne lütfen?" diyerek tekrar Arsel'in boynuna kollarını dolar. O esnada straplez bluzu, göğüsleri açığa çıkabilecek düzeyde düşmüştür. Arsel, "Bu ne?" diyerek İdil'i ikaz eder. İdil, "Düşmüş." diye cevap vererek bluzunu düzeltir. Ardından tekrar Arsel'e sıkıca sarılır; Arsel: "Tövbe, estağfirullah" diyerek İdil'den kurtulmaya çalışır. İdil, Arsel'i bırakmaz; cilveli bir ses tonuyla, "Yaaa" şeklinde ünler. Kendisinden halen kurtulmaya çalışan Arsel'e bu sefer daha yüksek bir ses tonuyla "Yaaa!" Arsel elindekileri masaya bırakmak için İdil'in durmasını ister. İdil, "Hayır. durmayacağım. Ya sen bana ne zaman dur dedin de, durdum da dur diyorsun." diyerek ısrarcı tutumunun altını çizer. Arsel, "Tamam, dur inanırım." diyerek İdil'in tahakkümcü tutumunu onaylar. İdil, Arsel'i bırakır; Arsel de elindekileri masaya bırakır. İdil, dışarı çıkmalarını önerir. Arsel, İdil'e onay verirken, ellerindekini bırakmış olmanın kazandırdığı serbestlikle İdil'e samimi bir biçimde sarılır. Birbirlerine sıkı bir biçimde sarılmış sevgililer birbirlerini sesli bir biçimde nidalarla öperler: "Ooohhh!" Sonra kapıya doğru yürürler; bu sırada ayrılırlar. Kapıya yakın bir mesafede tekrar samimi, dans eder gibi iki yana sallanarak sarılıp birbirlerini boyunlarından, rahatlama içeren bir ses tonuyla öpmeye devam ederler. Bu esnada Seda içeri girer. Onları o halde görünce yüzünde muzip bir tebessüm belirir. İki sevgilinin yaşadıkları mahrem yakınlaşmayı bölmemek için başını önüne eğerek, işini halletmek üzere dolaba yönelir. Seda'nın içeri ani girişiyle aşk oyunları bölünen sevgililer, birbirlerinden ayrılırlar. Odadan çıkarlarken İdil Seda'ya dolabı işaret ederek, "Seni oraya, içine sokmak istedim şu an." der. (Klip-BigBrother-İdil-Arsel)

3- 10.02.2016 tarihinde saat 10.36.50'de yer alan yayındaysa, "Big Brother" evinde birbirleriyle yakınlaşarak sevgili olan çiftlerin görüntüleri yer almaktadır. Söz konusu yayın, Yasin ve Rezan'ın yan yana uzanmış halde birbirleriyle romantik bakışmalarıyla başlamaktadır. Sonrasında Onur ile Seda'nın kucaklaşmasına yer verilmektedir. Gökçen'in olduğu ortamda Arsel'in İdil'i kendisine doğru çekerek yanaklarına öpücük kondurmasını müteakiben Onur'un Seda'ya " Sevdiğim insanı böyle tutarım" dedikten sonra Seda'yı kendisine çekerek şehvetli bir şekilde yanağından öpmesi gösterilmiştir. Kanepenin üstünde sırt üstü uzanmış vaziyette olan Arsel ile İdil kucaklaşırken, Gökçen ile Arsel arasında şu diyalog geçmiştir;

"Gökçen: Kafamı çeviriyorum çift, kafamı çeviriyorum çift, buraya bakıyorum çift, ben tekim" (İçinde bulunduğu yanlızlığı ifade etmiştir. Gökçen memnuniyetsiz bir şekilde tekrar) Ben tekim!

Arsel: Senin demek başın dönmüyor çift görüyon ya! (Kahkaha atar.)

İdil: Iyyyyy (Tepkisini verdikten sonra Arsel'i kucaklamayı bırakıp doğruluyor.)

Arsel :Çok iyiydi, anladın mı?

Gökçen: Anladım, anladım ama..

Arsel :Kötü müydü? Bence çok iyiydi.

O sırada Onur ile Seda uzun uzun sarılmakta, Yasin ile Rezan el parmak uçlarını dokundurarak cilveleşmektedirler:

Rezan: Bu çok güzel oldu.

Yasin :Ne ?

Rezan :Senin gelmen çok güzel oldu.

Gökçen: Herkes çift, bu ne yaa? Herkes sizden özenip çift oldu.

Arsel : Niye böyle oldu?

Gökçen: Bilmiyorum

Arsel: Değişik

Gökçen :Di mi ama bana ne..." (Klip-BigBrother-Gökçen-Yalnızlık)

Yukarıda deşifre edilen örnek sahnelerin benzerlerine programın tamamında sıklıkla rastlanmaktadır. Yarışmacıların, aynı çatı altında gündelik hayatı mahremiyet alanı gözetilmeden yaşamalarının zemin hazırladığı samimi yakınlaşmalardan hasıl olan mahrem tutum ve davranışları, "görülüyor ama görmüyor" olmanın rahatlığıyla yaşarlarken, ortaya toplumsal ve ahlaki değerler açısından nahoş manzaralar çıkmaktadır. İdil ve Arsel arasındaki fiziksel aşk oyununu içeren sahnede olduğu gibi, yarışmacıların toplumsal alanını orada, o mekanda bulunan diğer yarışmacılar oluşturmakta olup, mahrem hallerini yaşayabilecekleri özel alanlarının meskeni ise diğer yarışmacıların görmeyeceği boş mekanlardır. Diğer yarışmacılardan gizlenmek mümkünken, "Big Brother" tarafından sürekli gözetim altında tutulan mekanın tamamında olup biten her şey ekranları başında bulunan milyonlar açısından açık ve ortadadır. Rekabetin hararetlendirdiği tartışmaların, eleştiri sınırını aşan ve insan onurunu zedeleyici söz, tutum ve davranışların da sıklıkla yer aldığı program formatının, "şiddetten şehvete" değişen bir yelpazede toplumsal alanda sergilenmesi uygun olmayan olumsuz söz, tutum ve davranışlar içermesi nedeniyle ilgili mevzuat kapsamında ihlal oluşturduğu tespit edilmiştir.

Sonuç olarak; Star TV logosuyla yayın yapmakta olan Işıl Televizyon Yayıncılık A.Ş. ticari ünvanlı yayın kuruluşu mezkur yayınıyla, 6112 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 8'inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde belirtilen, "Toplumun milli ve manevi değerlerine, genel ahlaka ve ailenin korunması ilkesine aykırı olamaz" hükmüne 28103 Sayılı Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 8'inci Maddesi'nin birinci fıkrasının (n) bendinde yer alan "...Toplumsal yaşam alanı içinde sergilenemeyecek mahrem söz ve davranışlar içeren ... nitelikte olamaz" hükmüne dolayısıyla 6112 Sayılı Kanun'un 8'inci maddesinin birinci fıkrasının (n) bendinde belirtilen, "Müstehcen olamaz." hükmüne aykırı hareket ettiği kanaatine varılmıştır.” Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,

Yayın kuruluşunun; söz konusu yayın ile 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) ve (n) bentlerini ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.

Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca yapılan değerlendirmesi neticesinde;

Her ne kadar Daire Başkanlığı’nca yayında 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinin yanı sıra, (n) bendinin de ihlal edildiği kanaati belirtilmiş olsa da, söz konusu yayına ait deşifre kayıtlarının ve video görüntülerinin tetkikinde;

İhlale konu yarışma programı içerisinde ekrana getirilen görüntüler, yarışmacıların tutum ve davranışları dikkate alındığında; özel hayat kapsamında değerlendirilebilecek mahrem tutum ve davranışların milyonların gözü önünde sergilenmek suretiyle, toplumun milli ve manevi değerlerine, genel ahlaka ve ailenin korunması ilkelerine aykırı nitelikte bir yayın yapıldığı, dolayısıyla Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde yer alan; "Toplumun milli ve manevi değerlerine, genel ahlaka ve ailenin korunması ilkesine aykırı olamaz" ilkesinin ihlalinin ön plana çıktığı değerlendirilmiştir. Bu nedenle mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun’un 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinin ihlal edildiği kanaatine varılmıştır.

Söz konusu kuruluşa 05.07.2013,04.10.2013 tarihli yayınları nedeniyle evvelce 10.09.2013, 20.11.2013 tarih ve 2013/52, 2013/63 sayılı toplantılarda alınan 15 ve 12 nolu Üst Kurul kararlarıyla 6112 Sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşılmakla, aynı ilkenin tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması gerektiği kanaatine varılmıştır.

Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere; STAR TV logosuyla yayın yapan IŞIL TELEVİZYON YAYINCILIK A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; 6112 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 8 inci maddesinin 1 inci fıkrasının(f)bendinde belirtilen,"Toplumun milli ve manevi değerlerine,genel ahlaka ve ailenin korunması ilkesine aykırı olamaz." hükmünün tekraren ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre;

1- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Ocak 2016 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 28.017.721,36 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, yüzde bir oranı (%1) 280.177,00 TL. İDARI PARA CEZASI UYGULANMASINA;

2- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Ankara Kamu Girişimci Şubesi TR98 0001 0025 3300 9999 9951 93 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca tebliğden itibaren en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, dava açma süresi içerisinde peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, en geç 1 aylık süre içerisinde ödenmeyen idari para cezasının, 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,

Üst Kurul Üyeleri Süleyman DEMİRKAN, İsmet DEMİRDÖĞEN ve Ersin ÖNGEL’in karşı oyları ve oy çokluğu ile karar verildi.