İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 22.02.2016 tarihli ve 160 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

“TV 8 logolu medya hizmet sağlayıcıda, 11 Ocak 2016 tarihinden itibaren, hafta içi her gün, "Genel İzleyici" koruyucu sembolü ile"Songül Karlı İle Evlilik Yolunda"adlı bir evlendirme programı yayınlanmaya başlamıştır. Sunuculuğunu Songül Karlı'nın yaptığı programa, evlenmek isteyen kişiler ekranda verilen e-mail adresi veya telefon numarasını arayarak katılmaktadır. Locada bulunan adaylar da isterlerse birbirlerine talip olabilmektedir. Evlenmek talebi ile başvuruda bulunan adaylar loca denilen bölüme oturtulmakta, locada oturan adayların görüntüleri, program süresince bir çok kez yakın çekimle ekrana getirilmektedir. Ekrana getirilen bu görüntülerde, adaylar hem kendilerini tanıtmakta, hem de eş adaylarında aradıkları özellikleri açıklamaktadır. Kendisine talip gelen aday, stüdyoda özel hazırlanmış bir köşede talibi ile tanışırken, locada bulunan diğer adaylardan da bu birliktelik hakkında yorum alınmaktadır. İlk elemeden geçen ve birbirlerini yakından tanımaya karar veren adaylar, karar odasına alınarak orada çay içmeye, ya da yemek yemeğe karar verip görüşmeleri sağlanmaktadır. Adaylar bu görüşme sürecinde birbirlerinin aileleri ile tanışmakta, stüdyo dışında görüşerek evlilik yolunda ilerlemektedir. Süreç sonunda evlenmeye karar veren çiftlerin nişan ve nikah gibi evlilik ritüelleri stüdyoda gerçekleştirilmektedir. İlk elemeden geçemeyen adaylar ise isterse locaya geçip kendisine gelecek eş adaylarını bekleyebilmektedir.

Programın, 03.02.2016 tarihli bölümünde;(2. Klip Programın tamamı)saat 13:12:57'de, programa evlenmek üzere katılan adaylardan Osman Bey'e, Hatay'dan Suna Hanım talip olmuş, iki aday tanışma köşesine oturtturulmuştur. 46 yaşında 2 erkek çocuğu olan Suna Hanım evlilikten beklentilerini açıklarken, Osman Bey de, kendini talibi Suna Hanım'a tanıtıp, evlilikten beklentilerini ve eski eşinden ayrılış sebeplerini açıklamaya çalışmıştır. Format gereği Osman Bey, talibi Suna Hanım'ı daha iyi tanımak isteyip istemediği konusunda vereceği karar öncesi, locada bulunan diğer adaylardan, bu birliktelik hakkında yorum istemiştir. Bu konuda yorum yapmak üzere mikrofonu alan Ebru Hanım, Osman Bey'in kendisinden hoşlandığının ve talip olmak istediğinin, program ekibi tarafından kendisine iletildiğini açıklamıştır. Bu açıklama üzerine Osman Bey, programa ilk katıldığı gün stüdyo arkasında kendisinden önce programa katılan Ebru Hanım'la karşılaşıp ondan etkilendiğini, aynı gün Ebru Hanım'a talip olarak gelen Edebiyat Öğretmeni Sinan Bey'le,"yemeğe çıkma" demesine rağmen, Ebru Hanım'ın Sinan Bey'le yemeğe çıktığını, bu nedenle ona talip olmaktan vazgeçtiğini ifade etmiştir.

Bu yorumlar üzerine sinirlenen Suna Hanım, Osman Bey'e yönelik;"..Sizin böyle bir karakterde olduğunuzu bilseydim gelmezdim o kadar yoldan. Çünkü insan değilsiniz. Osman Bey buraya kaçak görüşmeler için gelmiş, ciddi evlilik yapmayı düşünmüyor."şeklinde açıklamalar yapmıştır. Sunucu Songül Karlı olaya müdahale ederek, stüdyoda bulunan adayların format gereği program ekibinin haberi olmadan stüdyo dışında görüşme ve iletişimlerinin yasak olduğunu vurgulamış, Osman Bey ile Ebru Hanım'ı görüşme koltuğuna oturtmuştur. Osman Bey'e talip gelen Suna Hanım, Osman Bey'le önceden facebook üzerinden iletişim kurduğunu,Osman Bey'in ona sanki sevgililermiş ve evleneceklermiş gibi mesajlar attığını, onun çağrısı üzerine bu programa katılarak talip olduğunu, Osman Bey'in Ebru Hanım'ı kıskandırmak için kendisini kullandığını anlatmıştır.Osman Bey ise, bütün bu iddiaları reddetmiştir. Programın devamında Suna Hanım olayın doğruluğunu kanıtlamak için;"Ben dedim, bütün vücudum ağrıyor dedim. Masaja ihtiyacım var, kemiklerim ağrıyor. Benim çocuklarım mesela evde de olduğu zaman, oğlan çocuğu yaptıramıyorum. Siz dediniz ki, ben size yaparım. Ben dedim yasak, yasak..."şeklinde ikisi arasında geçen özel mesajı ekranda açıklamıştır. Hemen akabinde; "Bu beyefendi dışarıda benimle görüşecekti. Ekip dışında beni otele atacaktı."şeklinde bir iddiada bulunmuştur.(1. Klip)

Programın 05.02.2016 tarihli bölümünde ise;(6.Klip Programın tamamı)saat 13:39:19'da, Ebru Hanım'a gelen bir talip için locada bulunan Hatice Hanım yorum yaparken, Ebru'nun ekran önünde farklı, ekran arkasında farklı bir kişilik sergilediğini ifade ederek, Ebru ile tartışmaya başlamış bu tartışma esnasında aralarında; "Hatice:.....Öğretmen gibi bir beyefendiye arkada senin 'Ağzın kokuyor, terlisin.' diyemezsin...../Ebru:Hepsi beni hala seviyor. Sinan beni hala arıyor biliyor musun? Hayır sen yalan söylüyorsun .../Hatice:Songül Hanım burda gerçek yüzü çıktı ortaya. Arkada nasılsa burda da bu şekilde Songül hanım. Nasıl böyle kükrüyor. Biliyor musunuz? Beni tehdit ediyor resmen. Seni diyor paralayacağım, diyor. Bana neler diyor.?../ Ebru:Sen, sen...Sen gerçek bir bayan olsan. Osman bey bana da hişt dedi. Bakar mısınız dediği zaman ben dönüp bakmadım.../ Ebru:Osman herkese asılıyor...Ben de dönüp bakmadım... Ben ona tenezzül bile etmezdim. /Hatice:Ama sen telefonunu verip mesajlaşıyorsun. /Ebru:Hayır, hayır. /Ebru: A..a..manyakk bu ya.Benim numaramı istedi vermedim ki. / Hatice:Terbiyeli konuş, terbiyeli konuş... / Ebru:Yalan söyleme, yalan söyleme...."şeklinde konuşmalar geçmiştir.(3. Klip)

Bu konuşmalar üzerine sunucu adaylara birbirlerine karşı saygılı olmaları ve birbirlerini kırıp incitmemeleri konusunda uyarıda bulunmuş, hemen akabinde;"Allahaşkına. Kim? Benim sizin için duyduğum Fatma ile Ebru dün birbirlerine girmişler de mi? Hatta saç baş girmişler otelde....Ya bir dakika ya. Biz buraya evlendirmeye geldik, sakin olacaktık. Ne kadar kibarız bak. Gülbeyaz oturuyor, Şengül oturuyor...Sema oturuyor...Niye empati kurup birbirinizle konuşmayı denemiyorsunuz dasaç başa, hala var mı bu işler ya? Hayır yoldunuz da ne oldu?.... Hayır, hayır. Bankaya hesabınıza para mı yattı 1 milyon dolar? Adamlardan birini kapıp evlendiniz de yalılar sizin mi oldu? Ne oldu? Rezil oldunuz. Saç başa girmişler, saç baş yolmuşlar abi..."şeklindeki açıklamasıyla, bir gün önce stüdyo arkasında iki adayın birbirleri ile yaptıkları kavga konusunu gündeme getirmiştir.(4. Klip)

Söz konusu kavgaya ilişkin tartışmalar sürerken, kavganın tarafları Fatma ve Ebru arasında geçen; "Fatma:Ben dokunmadım. Kameradan izledi. Cemil abiye sorabilirsiniz. /Ebru:Fatma Hanım sütten çıkmış ak kaşık gibi ordan konuşma. /Sunucu:Abi ekip acil geldi, ben Ebru'yla kavga edildi deyince, /Ebru:Benim şu an boğazımdan kan geliyor. /Sunucu:Bir dakika, bak Ebru, ben zannettim ki bizim ekipte bir kavga oldu. Bizim ekipte de bir Ebru var. Dedim ki her halde birileri ile bir sıkıntı var. Ebru'nun saçını yoldular. Ebru deyince sen hiç aklıma gelmedin. Çünkü sen sakin, Fatma abla ne olursa. /..Ebru:Beni bunlar bu hale getirdiler, Songül Hanım. Ben burda hanımefendi gibi oturuyorum. Benim üzerimden pirim yapıyorlar. /Sunucu:Yahu ne pirimi. /Ebru:Allah'a havale ediyorum, bunlar benimle uğraşıtıkları müddetçe ben burdan gideceğim ve Allah'a havale ediyorum. Herkesin burada ailesi izliyor. Çok ayıp, çok çirkin yaptıkları. /Sunucu:Peki, peki." şeklindeki diyaloglar ekranda yer almıştır.(4. Klip)

Programın devamında; sorumlu yayıncılık anlayışı ilkesi ile yayın yapması beklenen sunucu Songül Karlı'nın bu tartışmaları ekrandan uzaklaştırması gerekirken, aksine olayın tarafı olan Ebru'ya, 'Kim yoldu saçı?'sorusunu yönelterek kamera arkasında yaşanan bu çirkin olayın tekrar ekranda tartışılmasına sebep olduğu izlenmiştir. Yeniden başlayan tartışma ortamında adaylardan Ebru, Fatma ve locada bulunan Esmeralda arasında; "Ebru:Karşılıklı./ Fatma:Ben dokunduysam, bak Tuğba'da var./ Ebru:Tamam Fatma abla kapat ya. /Fatma:Dokunmadım, bak bir teline dokunduysam (Esmeralda'ya dönerek) saçını yoldum mu Ebru'nun? Tamam ben burda konuştum./ Esmeralda:Çok haksızlık ettin, olmaz böyle şey Fatma Hanım. / Fatma:Hayır, tamam ben konuştum, konuşmadım demiyorum burda. Ama saç başta ben Ebru'ya dokundum mu dokunmadım mı? Allah için söyle./ Esmeralda:Delirttin onu. Ben seni öldürürdüm. / Sunucu: A..a! / Fatma:A, bak gördünüz mü işte? Ben dokunmadım saça.../ Ebru:Sen de burda beni dövmekten beter ettin. Sen de benim saçımı tuttun. 5 kişi zor araya girdi./ Fatma:Ben vallahide billahide tutmadım./ Ebru:Vallahi deme ayıptır. 45 yaşında kadınsın."şeklinde eyleme dönüşmüş saç baş kavgasının tüm ayrıntıları ekranda yer almıştır.(5. Klip)

Yukarıda yer alan tanımlamalar dikkate alındığında;Songül Karlı İle Evlilik Yolundaadlı programın, rapora konu olan her iki bölümünde de, programa katılan bu adayların, evlilik kurumuna bakış açısında sevgi, saygı ve ciddiyetten uzak, edep ve terbiye sınırlarını zorlayan bir tutum içerisinde oldukları açıkça anlaşılmaktadır. Ekrandan izleyicilere yansıyan bu tür tartışma ve olumsuzluklara ilişkin, Türkiye Psikiyatri Derneği Örgütlenme Sekreteri Psikiyatrist Dr.Şahut Duran, evlilik programlarının toplumdaki aile yapısı üzerinde olumsuz etki bıraktığına, mahremiyeti olan konuların reyting amaçlı kullanılmasının fırsatçılık olduğuna ve bu programlara katılan adayların bir çoğunun ekonomik, sosyal, psikolojik ve ailevi sorunları olduğuna dikkat çekerek; "Aile yapısının kurulma aşaması, bu kadar ciddiyetsiz, bu kadar basitleştirilmiş, tamamen pazarlık üzerine kurulmuş bir yapıda olamaz..." tespitinde bulunmaktadır.

Ayrıca, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan da; Evlilik programlarındaki yaşanan çirkin olaylar nedeniyle gençlerin evlilik kurumuna karşı negatif tutum beslediklerini, ithal kültürün ürünü olan bu tür yayınların amacının mutlu birliktelikler kurmak değil, reytingleri artırmak olduğunu ifade etmektedir.

Sonuç Olarak;

Yukarıda yer alan tespitler ve rapora eklenen kliplerden de anlaşılacağı üzere TV 8 logolu medya hizmet sağlayıcıda; 03 ve 05 Şubat 2016 tarihinde yayınlanan Songül Karlı İle Evlilik Yolundaadlı programda; ekrana yansıyan diyalogların, 6112 sayılı Yasa'nın 8. maddesinin 1.fıkrasının(f)bendinde ifade edilen;"Toplumun... manevi değerlerine, genel ahlaka ve ailenin korunması ilkesine aykırı olamaz."hükmüne, programların yayın saati dikkate alındığında ise, Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 8. maddesinin 2. fıkrasında yer alan, "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde, çocuk ve gençlerin fiziksel, zihinsel veya ahlaki gelişimine zarar verebilecek türde içerik taşıyan programlar bunların izleyebileceği korumalı saatlerde, koruyucu sembol kullanılsa dahi yayınlanamaz....."hükmüne, dolayısıyla aynı Yasa'nın 8. maddesinin 2. fıkrasında yer alan; "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde, çocuk ve gençlerin fiziksel, zihinsel veya ahlaki gelişimine zarar verebilecek türde içerik taşıyan programlar, bunların izleyebileceği zaman dilimlerinde...yayınlanamaz."hükmüne aykırı olduğu değerlendirilmiştir.” Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.

Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;

Her ne kadar bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda, anılan yayında 6112 sayılı Kanunun 8/1-f ve 8/2. Maddelerindeki yayıncılık ilklerinin ihlal edildiği şeklinde değerlendirmelerde bulunulmuş ise de,

Söz konusu yayına ait video ve deşifre kayıtlarının tetkiki neticesinde, bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntılarına yer verilen yarışmacıların birbirlerine karşı sarf ettikleri kelimelerin ve sergiledikleri tavrın kişi onur ve haysiyeti ile ve ayrıca özel yaşamın gizliliği ilkesi ile bağdaşmadığı tespit edilmiş ve bu nedenle 6112 sayılı Kanun’un 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinin ihlal edildiği değerlendirilmiştir.

Söz konusu kuruluşa 26.10.2011, 05.12.2011 tarihli yayını nedeniyle evvelce 15.12.2011, 29.12.2011 tarih ve 2011/68, 2011/71 sayılı toplantıda alınan 37, 13 nolu Üst Kurul Kararıyla 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşıldığından; aynı hükmün tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır.

Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere,

TV 8 logosuyla yayın yapan MNG TV YAYINCILIK A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan “İnsan onuruna ve özel hayatın gizliliğine saygılı olma ilkesine aykırı olamaz, ......"ilkesini tekraren ihlali nedeniyle, 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca;

1- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Ocak 2016 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 19.584.695,22 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, yüzde bir oranı (%1) 195.847,00 TL. İDARI PARA CEZASI UYGULANMASINA;

2- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Ankara Kamu Girişimci Şubesi TR98 0001 0025 3300 9999 9951 93 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca tebliğden itibaren en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, dava açma süresi içerisinde peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, en geç 1 aylık süre içerisinde ödenmeyen idari para cezasının, 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,

Oy birliği ile karar verildi.