İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 16.09.2015 tarihli ve 1420 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
“CİNE 5 logolu medya hizmet sağlayıcı yayın kuruluşu'nda 11.09.2015 tarihinde saat 19:35:40 civarlarında yayınlanan "ANA HABER" bülteni içinde, Irak'ta terör örgütü tarafından kaçırılan 18 Türk işçinin görüntülerinin yer aldığı bir video klip yayınlanmıştır. Klip 1- Ana Haber Bülteninin Tümü
"Kaçırılan Türk İşçilerin İlk Görüntüleri" başlığı altında yayınlanan bu haberde; yüzleri maskeli, silahlı teröristlerin ve her an ölüm korkusu içinde olan Türk işçilerin yakın çekim görüntülerinin iki kez ekrana getirildiği tespit edilmiştir. Klip 2- Kaçırılan Türk İşçilerin Video Görüntüleri. Söz konusu haber ile ilgi düzenlenen deşifre metin şöyledir:
Saat: 20:01:11
Spiker: "Geçtiğimiz hafta Bağdat’taki stadyum inşaatından kaçırılan 18 Türk işçinin görüntüleri yayınlandı. İşçileri alı koyan 'Şii Grup' Türkiye'ye petrol satışının durması, Suriye'de Fetih Ordusunun bazı noktalardan çekilmesi gibi isteklerde bulundu..."
Saat: 20:01:30
(Ekrana, silahlı terör örgüt mensuplarının ve kaçırılan Türk işçilerin künyelerinin açıklanması sırasındaki yakın çekim görüntüleri getiriliyor.)
Alt Ses: " Irak'ta kaçırılan 18 Türk işçinin görüntüleri yayınlandı. Video'da işçilerin arkasında ellerinde otomatik silahlı 'Şii Milisler' görülüyor... (Ekrana, silahlı terör örgüt mensuplarının ve kaçırılan Türk işçilerin künyelerinin açıklanması sırasındaki yakın çekim görüntüleri tekrar getiriliyor.)... Arka planda emrindeyiz ey Hüseyin yazılı pankarta dikkat çeken, 'Ölüm Mangaları' isimli 'Şii Grup' işçilerin serbest bıkılmaları için bazı şartlar öne sürdü... Teröristler ayrıca isteklerini işçilere okutarak Türkçe mesaj verdi. 'Türkiye hükumetinden serbest bıkılmamızı istiyoruz. Talebimizin yerine getirilmesini istiyoruz.' Videonun propaganda amacıyla özel bir prodüksiyonla hazırlandığı görüldü." şeklinde açıklamalarda bulunulmuştur. Klip-3 Künyelerini Açıklayan İşçilerin Görüntüleri
Yukarıda yer alan deşifre metinden de anlaşılacağı üzere, silahlı ve maskeli teröristler tarafından kaçırılan Türk işçilerin ölüm korkusu ve çaresizlik içindeki görüntüleri terörün propagandasına hizmet ettiği aşikardır. Bilinmelidir ki terörün amacı, halk arasında belirsizlik, korku ve panik yaratmaktır.
Bu gerekçe ile yayın kuruluşları izleyici üzerinde korku ve karamsarlığa yol açan görüntüleri yayınlarken, terörün izleyici ve mağdur yakınları üzerinde oluşturabileceği olumsuz etkileri göz ardı etmemelidir. Dolayısı ile ayın kuruluşu yayınladığı bu haberde, terör örgütünün korkutucu ve ürkütücü etkisini öne çıkararak terörün amacına hizmet ettiği düşünülmektedir.
Sonuç olarak; CİNE 5 logolu hizmet sağlayıcı kuruluşun bu yayının 6112 sayılı Radyo ve Televizyon Kuruluş ve Yayın Hizmetleri hakkında Kanun'un 8'inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde yer alan "Terörü övemez ve teşvik edemez, terör örgütlerini güçlü veya haklı gösteremez, terör örgütlerinin korkutucu ve yıldırıcı özelliklerini yansıtıcı nitelikte olamaz. Terör eylemini, faillerini ve mağdurlarını terörün amaçlarına hizmet eder şekilde sunamaz." hükmünü ihlal ettiği değerlendirilmiştir.”
Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
Rapora konu yayın ile 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) ve (d) bentlerinin ihlal edildiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe : Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Her ne kadar Daire Başkanlığı’nca, söz konusu yayın ile 6112 sayılı Kanun'un 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan; "İnsan onuruna (...) saygılı olma ilkesine aykırı olamaz,(...)” ve (d) bendindeki; "Terörü.... terör örgütlerinin korkutucu ve yıldırıcı özelliklerini yansıtıcı nitelikte olamaz. Terör eylemini, faillerini ve mağdurlarını terörün amaçlarına hizmet eder şekilde sunamaz." İlkelerinin ihlal edildiği belirtilmiş ise de, anılan yayına ait deşifre kayıtlarının ve video görüntülerinin tetkikinde;
Kaçırılan Türk işçilerinin görüntülerinin verildiği ihlale konu haber, kamuoyuna duyurulması gereken oldukça önemli bir olaya ilişkin olup, olaya dair görüntülerin teröristlerce servis edilmiş bir internet sitesi aracılığıyla elde edilmiş olmasından hareketle, anılan yayının, “terör örgütlerinin korkutucu ve yıldırıcı özelliklerini yansıtıcı” nitelikte olduğu şeklinde yorumlanmasının isabetli olmayacağı, toplumun haber alma ve bilgilenme hakkının daha ağır bastığı yayının “haber verme” ve “kamuoyunun haber alma” hakkı kapsamında değerlendirilmesi gerektiği kanaatine varılmıştır. Bu nedenle rapora konu yayında, 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) ve (d) bendi ilkeleri ihlalinin bulunmadığı değerlendirilmiştir.
Toplantıya Ait Şerhler
Üst Kurulun 07.10.2015 gün ve 43 sayılı toplantıda aldığı 89 no.lu karara karşı oy yazısı.
Süleyman DEMİRKAN Şerhidir.