İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 28.05.2014 tarihli ve 1279 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

“STV logolu ve Samanyolu Yayıncılık Hizmetleri A.Ş. unvanlı medya hizmet sağlayıcı kuruluşun, Ana Haber bültenlerinde 13.05.2014 tarihinde Manisa ilinin Soma ilçesinde meydana gelen kömür madeni kazasının kamuoyuna duyurulması ve kamuoyunun bilgilendirilmesi çerçevesinde haber yayınlarına yer verdiği görülmüştür. STV logolu medya hizmet sağlayıcının 15.05.2014 tarihinde saat 17.58'de yayınladığı ana haber bülteninde de Soma'da yaşanan maden kazasına ilişkin haberler ekrana getirilmiştir.

STV logolu medya hizmet sağlayıcı kuruluşta 15.05.2014 tarihinde saat 17.58'de yayınlanan Ana Haber bülteninde maden faciasında hayatını kaybedenlerin yakınlarının röportajları ve devlet büyüklerinin Soma ziyareti gösterilmiştir. Haber bülteninde, sunucu Kemal GÜLEN'in "Cenazeler Toprağa Veriliyor" başlıklı haberi sunumunun sonrasında arkada yakınlarını kaybetmiş insanların ağlama sesleri, ambulans ve sedyedeki yaralı işçi görüntüleri ile bir madenci eşinin "Madencilik çok zor, çok zor. Devamlı denetlensin, yapılsın bunlar. Madencileri korusunlar." diyerek ağlama görüntülerinin duygusal bir fon müziği eşliğinde yayınlandığı tespit edilmiştir. Maden kazasına ilişkin olarak duygusal bir fon müziği ile yayınlanan görüntüler sonrasında "Cenazeler Toprağa Veriliyor" başlıklı habere yine devam edilmiştir.

STV logolu yayın kuruluşunda 15.05.2014 tarihinde yayınlanan Ana Haber bülteninde Soma'da yaşanan maden kazasına ilişkin olarak doğal sesin dışında müziğe yer verilerek yayınlanan diğer görüntüler de klipleştirilmiştir.

Klip 2: Haberde Müzik Kullanımı 2 - STV

Klip 3: Haberde Müzik Kullanımı 3 - STV

Klip 4: Haberde Müzik Kullanımı 4 - STV

Klip 5: Haberde Müzik Kullanımı 5 - STV

Klip 6: Haberde Müzik Kullanımı 6 - STV

Not: Klip 2 - Klip 4 - Klip 6'daki müzik eşliğinde yayınlanan görüntüler aynıdır, yayın saatleri farklıdır.

Yukarıdaki bilgilerden anlaşılacağı üzere STV logolu yayın kuruluşunun, 15.05.2014 tarihinde yayınladığı Ana Haber bülteninde, Soma'da yaşanan maden kazasına ilişkin olarak haber değeri taşır nitelikteki görüntüleri dramatik müzikler eşliğinde kurgulamak suretiyle doğal sesin dışında müziğe yer vererek yayınladığı ve söz konusu haber bülteninde bunu bir yöntem olarak benimseyerek yoğun olarak yaptığı görülmüştür. Haber bülteni içinde duygusal fon müziği eşliğinde yayınlanan söz konusu görüntülerin, haberin verilişinin bir parçası olduğu ve yayıncı kuruluş tarafından bir haberleştirme yöntemi olarak kullanıldığı düşünülmektedir.

Haber bültenleri ve haber programları kamuoyunu bilgilendiren ve halkın o toplumda ve dünyada yaşanan önemli olaylardan haberdar olmasını temin eden programlardır. Kamuoyunun bilgi ihtiyacını giderecek söz konusu programlarda, haberi yapılan konuların olabildiğince açık, yorumsuz ve kurgusuz bir biçimde ele alınması demokratik toplumun tesis edilmesi ve toplumda sağlıklı bir kanaat oluşumunun sağlanmasına katkı oluşturulması çerçevesinde önem arz etmektedir. Dolayısıyla demokratik toplumlarda medyanın haber verme işlevinin, medyanın eğlendirme işlevinden oldukça kesin çizgilerle ayrıldığını söylemek mümkündür. Haberin nesnesi niteliğinde olan bir toplumda meydana gelen önemli olayların aktarılması veya sunumlarında kullanılacak dil ve yöntemin, medyanın eğlendirici işlevinin sonucu ve tüketim kültürünün bir parçası olarak hazırlanan programlarda kullanılan dil ve anlatım biçimlerinden farklı olması gerekmektedir. Bu bağlamda haber sunumunda doğal olmayan seslerin, efektlerin, fon müziklerinin kullanılması, haber konularına ilişkin ses ve görüntülerin kolaj yapılması, bunların müzikle yeniden kurgulanması, haberin pazarlanabilir bir tüketim metaı halini alması sorununun ortaya çıkmasına zemin hazırlayabilmektedir. Oysa haber alma ve haber verme eyleminin demokratik toplumun olmazsa olmazı niteliğinde bir husus olması ve aynı zamanda toplumda kanaat oluşumunu sağlaması dolayısıyla haber niteliği taşıyan ve toplumu ilgilendiren önemli olayların sunumunda, haberlerin haberin doğasına uygun bir biçimde kamusal sorumluluk anlayışıyla sergilenmesi ve haberin metalaştırılmaması gerekmektedir.

Sonuç olarak; STV logolu ve Samanyolu Yayıncılık Hizmetleri A.Ş. unvanlı medya hizmet sağlayıcı kuruluşun söz konusu haber yayınında, haberi dramatize edecek nitelikte fon müzikleri ile kurgulayarak vermesi dolayısıyla, 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 8'inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan"...haberin verilişinde abartılı ses ve görüntüye, doğal sesin dışında efekt ve müziğe yer verilemez..."hükmünü ihlal ettiği kanaatine varılmıştır.” Şeklinde değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,

Söz konusu yayınla, 6112 sayılı Kanun'un 8. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinin ihlal edildiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.

Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;

Söz konusu haberlerin verilişi esnasında doğal sesin dışında müzik ve efektlerle birlikte verildiği anlaşılmakla, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendindeki; “…haberin verilişinde abartılı ses ve görüntüye, doğal sesin dışında efekt ve müziğe yer verilemez...” hükmünün ihlal edildiği kanaatine varılmıştır.

Söz konusu kuruluşa 04.12.2013 tarihli yayını nedeniyle evvelce 26.12.2013 tarih ve 2013/70 sayılı toplantıda alınan 11 nolu Üst Kurul Kararıyla 6112 Sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşılmıştır. Bu itibarla; 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinin tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması gerektiği,

Kanaatine varılmıştır.

Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere, ; STVlogosuyla yayın yapan SAMANYOLU YAYINCILIK HİZMETLERİ A.Ş unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanun'un 8 inci maddesinin birinci fıkrasının. (ı) bendindeki; "...haberin verilişinde abartılı ses ve görüntüye, doğal sesin dışında efekt ve müziğe yer verilemez..." hükmünü tekraren ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin İkinci fıkrası hükmü uyarınca;

1- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Nisan 2014 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 7.297.599,50 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek yüzde bir oranı 72.976,00 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,

2- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Bilkent Şubesi, Ankara TR 84000 100 1762 00 999999-5001 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca tebliğden itibaren en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, dava açma süresi içerisinde peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, en geç 1 aylık süre içerisinde ödenmeyen idari para cezasının, 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,

Üst Kurul Üyeleri Süleyman DEMİRKAN ve Ali ÖZTUNÇ’un karşı oylarıyla, oy çokluğuyla karar verildi.