İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 30.07.2013 tarihli ve 2133 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
“Halk TV logolu ve Halk Radyo ve Televizyon Yayıncılık A.Ş. unvanlı yayın kuruluşunda muhtelif saatlerde "Ervamatin" adlı ürünün ticari iletişim yayını yapılmaktadır. Halk TV yayın kuruluşunda 23.07.2013 tarihinde saat 01.58'de reklam kuşağı içinde yayınlanan Ervamatin adlı ürünün ticari iletişim yayını incelenmiş ve aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir. (Klip 1: Ervamatin)
Ürünü kullanan kişilerin "Saçlarımın çıktığını artık görebiliyorum.", "Sadece 2 ayda saçlarımı geri kazandım.", "Haplara ameliyatlara gerek yok.", "Saç ektirme ameliyatı olmadan yeniden saçlarıma kavuşmak muhteşem." vb. ifadelerle duydukları memnuniyeti anlattıkları kısa görüntüler ekrana gelirken bunların arasında "Birinci Yılında Yaklaşık 300,000 Kullanıcı, Çıkan Kendi Saçlarınız!, Klinik Açıdan Test Edilmiş Saç Uzatma Formülü, Ve şu sonuçlara bir bakın! Ervamatin gerçekten işe yarıyor mu? İşe yarıyor!" ibareleri ile ticari iletişim yayını başlamaktadır.
Dış sesin"Artık kafasında saçı kalmayanlar, birazdan izleyecekleriniz tamamen sizi ilgilendiriyor. Artık pahalı yöntemler, ameliyatlar ve uzun süren acılı operasyonlara gerek yok. Şu gördüğünüz inanılmaz değişimlere bir bakar mısınız? Bu gördükleriniz neden sizin de başınıza gelmesin? O eski gür saçlarınıza neden kavuşamıyasanız? Dünyada milyonlarca insanın kullandığı saç çıkartıcı ve güçlendirici, tamamen doğal losyon Ervamatin, artık Türkiye'de." ifadelerinden sonra gazeteci Mari Monge, "Saç dökülmesi, kellik, aşırı yağlı saç derisi, kepek... İşte Ervamatin tüm bu sorunlardan dolayı üretildi. Ervamatin dünya çapında milyonlarca kadın ve erkeğin üzerinde denenip inanılmaz sonuçlar verdi. Ervamatin yüzde yüz doğaldır, amazonların egzotik botanik bitkilerinden elde edilir. Ama ben size Ervamatin saç losyonunun nasıl işe yaradığını anlatmayacağım. Ya da Ervamatin saç losyonunun içindeki zengin aktif içeriklerinden veya binlerce kadın ve erkek üzerinde nasıl etkili olduğundan söz etmeyeceğim. Çünkü Ervamatin'in nasıl işe yaradığını kendi gözlerinizle görmenizi istiyoruz." ifadelerini kullanmıştır. Ervamatin kullanmış kadın ve erkeklerin ürünü denemeden önceki ve sonraki resimlerinin gösterildiği, bu kişilerin ürünün kullanımı ile saçlarının çıktığını anlattıkları ve izleyicileri bu ürünü kullanmaya teşvik ettikleri görülmüştür. Ervamatin adlı ürünün 0212 963 13 23 telefon numarası ve www.ervamatin.com.tr web adresinden sipariş verilebileceği, ürünün peşin fiyatının K.D.V. Dahil 119.90 TL olduğu ve 9.90 TL teslimat bedeli ile adrese teslim edileceği belirtilmiştir.
Sağlık Bakanlığı İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; bazı TV ve radyo kanallarının reklam veya programlarında bitkisel ürünlerin, muhtelif hastalıklara iyi geldiği şeklindeki sağlık beyanlarıyla tanıtımı ve satışının yapıldığı, yayınlarda sürekli olarak hastaların bitkisel tedavileri kullanmaya teşvik edildiği, hastaların tıbbi tedaviden uzaklaştırıldığı ve yüksek maliyetli ürünleri kullanmak zorunda bırakıldığı belirtilmiştir. İlgi yazıda bazı kozmetik ürünlerin "... saç çıkarma ve kellik" gibi semptomları tedavi edici özelliği olduğu belirtilerek yani sağlık beyanında bulunarak tanıtım ve satışının yapıldığı ve tanıtımlarda bu ürünleri kullandığını ve faydalı olduğunu beyan eden kişilerin seçilmekte olduğu ifade edilmektedir. İlgi yazıda ayrıca, endikasyon belirtilen ürünler için Sağlık Bakanlığınca ruhsat düzenlenmesi gerektiği ve mevzuat gereğince televizyon ve radyo aracılığı ile sağlık beyanı belirtilerek ürün satış ve pazarlanmasının uygun olmadığı ifade edilmiştir.
Halk TV logolu yayın kuruluşunun 23.07.2013 tarihinde saat 01.58'de yayınladığı ticari iletişim yayınında yer alan ve yukarıda belirtilen ifadeler değerlendirildiğinde; Ervamatin adlı saç losyonunun saç dökülmesi, saç çıkarma, kellik vb. sorunların giderilmesinde faydalı, yüzde yüz doğal ve bitkisel bir ürün olduğunun iddia edildiği görülmektedir. İlgi yazı ile kozmetik ürünlerin saç çıkarma, kellik gibi semptomlarda tedavi edici özelliği belirtilmesinin Bakanlık tarafından sağlık beyanı olarak değerlendirildiği anlaşılmaktadır. Bu bağlamda Ervamatin adlı saç losyonunun sağlık beyanıyla tanıtım ve satışının yapıldığı, aynı zamanda ürünün faydalı olduğunu beyan eden kişilerin seçilmesi suretiyle hastaların bitkisel tedavileri kullanmaya teşvik edildiği anlaşılmaktadır. Sağlık Bakanlığı'nın ilgi yazısı değerlendirildiğinde, bitkisel ürünlerin bu şekilde sağlık beyanıyla tanıtım ve satışının yapılmasının toplumu yanıltıcı ve tüketicilerin çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu sonucuna ulaşılmıştır.”
Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
Söz konusu yayın ile 6112 sayılı Radyo Kanunun 9. maddesinin 6. fıkrasının (c) bendi hükmünü ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe: Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Sağlık Bakanlığı’nın konuyla ilgili yazısı doğrultusunda; yayın kuruluşunun rapora konu bitkisel ürün tanıtımlarının toplumun genel sağlığına zarar verebilecek davranışları teşvik ettiği; izleyiciyi yanıltıcı, istismar edici ve izleyicilerin sağlığına ve çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu kanaatine ulaşılmıştır.
Bu itibarla, 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinin ilk defa ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “Uyarı” yaptırımının uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır.
