İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 26.08.2024 tarih ve 68 sayılı yazısına konu YILDIZ EN logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 20.08.2024 tarihinde saat 20:57’de yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 20.08.2024 tarihinde saat 20:57’de yayınladığı arsa tanıtım ve satışına ilişkin ticari iletişim yayınında; "İzdiham Yaratan Halk Gününün Perde Arkası, 0212 450 10 .., 0533 700 14 .., 30 Ağustos Zafer Bayramı Özel Kampanyası, Muhteşem Kampanyanın Detayları Az Sonra Açıklanıyor, Zafer Bayramı Ve Halk Gününü Birleştiriyoruz, 30 Ağustos Zafer Bayramına Özel İlk 30 Kişiye, Gönen'de 293 M² İmarlı - İfrazlı Arsalar - 990.000 TL", vb. şeklinde sözlü ve yazılı ifadelerle, arsa tanıtımı ve satışının yapıldığı görülmüştür.

Bilindiği üzere, 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrası (c) bendine göre “Ticari iletişim, 8 inci maddede belirtilen esas ve ilkeler saklı kalmak kaydıyla yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek zorundadır.” Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'in 9/A maddesi birinci fıkrası (a) bendine göre ise; “Tele-alışveriş yayınlarında bu Yönetmeliğin 9 uncu maddesinde yer alan genel esaslar saklı kalmak kaydıyla; a) Tüketicinin doğru tercihler yapabilmesini sağlamak amacıyla, ürün ve hizmete ilişkin kesin bilgiler verilir ve izleyici yanılgıya düşürülemez.” hükmü yer almaktadır.

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 2’nci maddesi “Bu Kanun, her türlü tüketici işlemi ile tüketiciye yönelik uygulamaları kapsar.” denilerek Kanun'un kapsamı çizilmiştir. Kanun'un 61’inci maddesi sekizinci fıkrasında ise “Ticari reklamlara ilişkin getirilecek sınırlamalar ile bu reklamlarda uyulması gereken usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.” denilmiş ve ilgili hüküm çerçevesinde Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği yayımlanmıştır.

Mezkur Yönetmelik'in 1’inci maddesinde “Bu Yönetmeliğin amacı; reklam veren, reklam ajansları, mecra kuruluşları ve reklamcılık ile ilgili tüm kişi, kurum ve kuruluşlar ile ticari uygulamada bulunanların uyması gereken ilkeleri ve bu ilkeler çerçevesinde yapılacak inceleme esaslarını belirlemek ve haksız ticari uygulamalara karşı tüketicileri korumaktır.” hükmü ile yönetmeliğin maksadı ortaya koyulmuş, 4/ı'da ise “Mecra: Reklam ve tanıtım mesajını ileten ve o mesajı alma durumunda olan kişi, grup ya da topluluğun buluştuğu yeri ve ortamı; televizyon, her türlü yazılı basın, internet, telefon, radyo, sinema gibi iletişim kanalları ile açık hava, basılı materyal gibi iletişim araçlarını ifade eder.” ve 4/i'de “Mecra kuruluşu: Reklamın yayınlandığı ve hedef kitleye ulaştırıldığı her türlü mecranın sahibi olan veya bunları işleten ya da kiraya veren gerçek veya tüzel kişiyi ifade eder.” denilerek 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun kapsamında denetlenen yayıncıları da ihtiva etmesi söz konusu olmaktadır.

Yönetmelik'in 27’nci maddesi birinci fıkrasına göre; “Doğrudan satış ve tele-alışveriş reklamlarında; reklam verenin isim, unvan, adres, telefon ve diğer iletişim bilgileri, mal veya hizmetin tüm vergiler dahil toplam fiyatı ve nakliye masrafı ile cayma hakkının olduğu durumlarda bu hakkın kullanılma şartı ve süresine ilişkin bilgilerin yer alması zorunludur. Bu tür reklamlarda ilk kez, son, sadece, tek bir sefer, sınırlı satış, hepsi satılmak üzere, satıldı satılacak gibi ifadelerle izleyici ürünü satın almaya teşvik edilemez.” hükmü yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde, ihlale konu yayında, "İzdiham Yaratan Halk Gününün Perde Arkası" yazısının ekrana verilmesi, satış alanında toplanan kalabalığa ilişkin görsellere yer verilmesi, arsa satışlarına sürekli olarak ne kadar yoğun bir ilginin olduğunun vurgusunun yapılması ve "Sadece ilk 30 kişiye 990.000 TL'ye sunuyoruz." şeklinde ifadelerle, seyircilere bu kampanyasının kısıtlı bir sürede biteceği ve acele edilmesi gerektiği mesajı verilerek ekranın altında yer verilen numaraları aramaya teşvik edilerek izleyicilerin ancak ekrana yansıtılan telefon hattına hemen ulaşması halinde bu ürüne sahip olabileceği izleniminin verildiği, bununla beraber satışa sunulan arsaya emsal teşkil edebilecek diğer arsaların, söz konusu kampanya dahilindeki fiyatın neredeyse iki katına satıldığına ilişkin görsellere yer verilmesi ile izleyicileri bu ürünü düşünmeden, araştırma ve karşılaştırma yapmadan hızlıca satın almaya yöneltmekte olduğu ve satın alma davranışının hemen ortaya çıkmasını sağlayan bir strateji kullanılarak söz konusu yayının izleyicileri aldatıcı ve yanıltıcı nitelikte olduğu kanaatine varılmıştır.

Bu nedenlerle mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 9'uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.

Bu itibarla;

6112 sayılı Kanun'un 9’uncu maddesinin 6’ncı fıkrasının (c) bendinde yer alan, "Ticari iletişim.....Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek, zorundadır.” hükmünün ihlali nedeniyle,

6112 sayılı Kanun'un 32’nci maddesinin sekizinci fıkrasında yer alan “... Üst Kurul; ihlalin ağırlığı, haksız ekonomik kazancın ve tekrarın varlığı ile son beş yılda uygulanan idarî yaptırımlar gözetilmek suretiyle ikinci fıkrada belirtilen her bir ihlal için bir defaya mahsus olmak üzere, idarî para cezası uygulamak yerine medya hizmet sağlayıcı kuruluşu uyarabilir” hükmü uyarınca, bir defaya mahsus olmak üzere UYARILMASINA,

Tekrarı halinde, 6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentleri dışındaki bentlerini, aynı maddenin ikinci fıkrasını ve bu Kanunun yayın hizmetlerinde ticari iletişimi düzenleyen hükümlerinden herhangi birini yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlal eden medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayını beş güne kadar durdurulur. Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir. …” hükümleri uyarınca işlem tesis edileceği hususunun yapılacak tebligatta bildirilmesine,

Oy birliği ile karar verildi.