İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 13.03.2023 tarih ve 275 sayılı yazısına konu KAÇKAR TV logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 09.03.2023 tarihinde saat 09:42’de yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 09.03.2023 tarihinde saat 09:42’de yayınladığı "5’li Sürmene Bıçak Seti" isimli ürünün tanıtım ve satışına ilişkin ticari iletişim yayınında, “Sevgili izleyicilerimiz yine güzel bir kampanyayla ekranlarınıza konuk oluyoruz... Yanımızda, stüdyomuzda Türk Halk Müziği'nin sevilen ismi Ahmet Ece bizlerle birlikte... 5 bıçaktan oluşan bir set hazırladık... Sen zaten yayından önce kaliteyi kontrol ettin...Bu hakiki Sürmene bıçağı. Kaliteyi hakikaten yerinden alacaksın. Hakiki Sürmene bıçağını aldığın zaman bir ömür kullanacaksın, bunun geçmiş tarihi yok...Şimdi niçin boy boy yaptık bu bıçakları onu da söyleyelim kıymetli izleyicilerimize. Bakın kurbanda şu bıçakla çok rahat bir şekilde, tek bıçakta kurbanınızı kesebilirsiniz...Setimizin içerisinde yer alan bıçaklarımız dünyaca meşhur ustalarımız tarafından el emeğiyle, özenle imal edilmektedir. 250 yıllık geleneksel yöntemlere bağlı kalınarak tamamı el emeğiyle imal edilmekte. İmalatında T7 çelik kullanılan meşhur Sürmene bıçaklarımız yekpare çelikten tek parçadır. Sap kısmında gül ağacı kullanılmıştır. Kurban keserken, et doğrarken elinizden kayma yapmaz. Kalitesi ve keskinliği herkes tarafından bilinen tarihi, meşhur Sürmene bıçaklarını yıllarca güvenle kullanabilirsiniz...Ne aldatıyoruz ne kandırıyoruz. Ekranda neyi gösteriyorsak onu gönderiyoruz. Üstelik içerisi gözüken şeffaf kargoyla gönderiyoruz...”, “Atasan Sürmene 5'li Mutfak Bıçak Seti”, “%100 El Yapımı”, “5'li Sürmene Bıçak Seti”, “Kargo+KDV Dahil 149 TL”, “0212 918 00 …”, “Tüketici, 14 (ondört) gün içerisinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin aldığı ürünü iade etme hakkına sahiptir. Üretici Firma: Atasan -Muhittin Ayduran Adres: Yatağan Mh. Badem Sk. NO:19 20100 Serinhisar/Denizli Tel: 0 212 912 10 …" vb şeklinde sözlü ve yazılı ifadelerle, söz konusu ürünün tanıtımı ve satışının yapıldığı görülmüştür.
İhlale konu yayında; tanıtımı yapılan ürünün benzer nitelikteki ürünlerden farklı olarak gerçek el dövmesi sürmene bıçağı olduğu, tek parça kaliteli çelikten üretildiği, son derece keskin olduğu, ahşap sapının bulunduğu, ürünün ısrarla vurgulanan ayırıcı özelliklerine rağmen satış sonrası yaşanabilecek olumsuzluklara karşı tüketiciyi koruyacak şekilde, satışı yapan gerçek veya tüzel kişiye ilişkin isim, unvan ve adres gibi iletişim bilgilerinin yayında açıkça belirtilmediği, şeffaf olmayan kargoların teslim alınmaması ve ürünün 15 gün içerisinde iade edilebileceği yönündeki ifadelerin ise cayma hakkının kullanımı ve ürünün sağlıklı bir şekilde iadesi bakımından yeteri kadar açıklayıcı olmadığı, dolayısıyla ürünlerin hangi koşullarda iade edilebileceği veya para iadesinin azami süresi gibi hususların net bir şekilde tüketicilere aktarılmadığı görülmüştür. Diğer taraftan ekrana yansıyan telefon numarası (0212 918 00 …) ile akar bantta yer alan telefon numaralarının (0 212 912 10 …) birbiriyle uyuşmadığı, ekranda sabit bir şekilde bulunan büyük puntoyla yazılmış olan telefon numarasının söz konusu ürünün satışıyla ilgili olduğu, akar bantta geçen telefon numarasının ise izleyicilerin rahatlıkla ayırt edemeyeceği kadar küçük bir puntoyla verildiği ve izleyicilerin cayma hakkını kullanabilmesi ve ürünü iade edebilmesi için satış numarasından farklı bir telefon numarasına yönlendirildiği, ayrıca üretici firma adresinin Denizli olduğu, tüketicilerin yönlendirildiği telefon numaralarının ise İstanbul iline ait alan kodu ile verildiği hususları göz önüne alındığında söz konusu yayında verilen bilgiler esasen doğru olsa bile yayının sunuluş şekliyle ortalama tüketiciyi aldatmaya elverişli olduğu, dolayısıyla ortalama tüketicinin bilinçli olarak karar verme yeteneğini azaltarak normal şartlar altında taraf olmayacağı bir hukuki işleme taraf olmasına yol açabileceği ve bu yönüyle aldatıcı eylem içeren bir haksız ticari uygulama olduğu değerlendirilerek söz konusu yayının izleyiciyi yanıltıcı ve izleyicinin çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu kanaatine varılmıştır.
Bu nedenlerle mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 9'uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Kuruluş hakkında ilk olarak;
15, 16.11.2022 tarihli yayınları nedeniyle, Üst Kurul’un 01.12.2022 tarih ve 2022/47 sayılı toplantısında alınan 37-39 No’lu kararları ile, 6112 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinin ihlali nedeniyle, Kanun'un 32'nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca idari para cezası müeyyidesinin uygulandığı, yaptırıma ilişkin Üst Kurul Kararlarının yayıncı kuruluş tarafından 13.12.2022 tarihinde tebellüğ edildiği,
Yaptırım kararının tebliğinden itibaren kuruluş tarafından;
20, 21, 23-28.12.2022, 03-16.01.2023 tarihli yayınları nedeniyle Üst Kurul’un 18.01.2023 tarih ve 2023/03 sayılı toplantısında alınan 12-33 No’lu kararları,
25, 27, 28.12.2022 tarihli yayınları nedeniyle Üst Kurul’un 08.02.2023 tarih ve 2023/06 sayılı toplantısında alınan 19-31 No’lu kararları,
16.01.2023 tarihli yayınları nedeniyle Üst Kurul’un 17.02.2023 tarih ve 2023/07 sayılı toplantısında alınan 41-45 No’lu kararlarıyla (40 kez) 6112 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinin ihlali nedeniyle, kuruluş hakkında Kanun'un 32'nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca idari para cezası uygulandığı anlaşılmış olmakla;
6112 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan; "Ticari iletişim.....Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek, zorundadır.” hükmünün yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlali nedeniyle; Kanun’un 32’inci maddesinin beşinci fıkrası hükmü uyarınca, kuruluş hakkında ihlalin ağırlığı, ihlalin mahiyeti, anılan madde ile korunmak istenen kamusal menfaat ve kuruluşun ihlal konusundaki kararlılığı göz önünde bulundurularak, BEŞ (5) GÜN süre ile yayınının durdurulmasına karar verilmesi takdir edilmiştir.
Bu itibarla;
6112 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan; "Ticari iletişim.....Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek, zorundadır.” hükmünün bir yıl içinde yirmiden fazla ihlali nedeniyle,
a) 6112 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin 5’inci fıkrasında yer alan; “8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentleri dışındaki bentlerini, aynı maddenin ikinci fıkrasını ve bu Kanunun yayın hizmetlerinde ticari iletişimi düzenleyen hükümlerinden herhangi birini yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlal eden medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayını beş güne kadar durdurulur. Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir. Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın lisansının iptaline karar verilir.” hükümleri uyarınca, yayının BEŞ (5) GÜN SÜREYLE DURDURULMASINA,
b) Geçici yayın durdurma kararının uygulanmasında; medya hizmet sağlayıcı kuruluşun, Üst Kurul Kararının tebliğini müteakip saat 00:00’dan başlayarak logosunun yer aldığı ekranda; “Yayınımız, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun 15.03.2023 tarih ve 2023/11 sayılı toplantısında alınan 11 No’lu kararı uyarınca, kuruluşumuzun 09.03.2023 tarihinde saat 09:42’de yayınladığı ticari iletişim yayınında, 6112 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan; ‘Yayın hizmetleri ... yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek, zorundadır.’ hükmünün yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlali gerekçesiyle 5 gün süre ile durdurulmuştur.” metnine yayın durdurma süresince okunur şekilde yer vermesine,
c) 6112 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin 5’inci fıkrasında yer alan; “… Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir. Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın lisansının iptaline karar verilir” hükmü uyarınca, işlem tesis edileceği, hususlarının kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,
d) Ayrıca, geçici yayın durdurma kararına rağmen yayınlarına devam etmesi halinde, 6112 sayılı Kanun'un 33’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “… yayınları Üst Kurul tarafından geçici olarak durdurulmasına … rağmen yayın yapan gerçek kişiler ile tüzel kişilerin yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü, bir yıldan iki yıla kadar hapis ve bin günden beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Tüzel kişiler hakkında ayrıca 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 60 ıncı maddesindeki güvenlik tedbirleri uygulanır. İzinsiz olarak faaliyetine devam eden yayın cihaz ve tesisleri Üst Kurulca mühürlenerek kapatılır.” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği, hususlarının kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.