İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 02.10.2013 tarihli ve 2954 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

“Mercek TV logolu yayın kuruluşunun 23.09.2013 tarihli yayını incelendiğinde, saat 19.00'da ana haber bülteni yayınlanmıştır. On yaşındaki bir kız çocuğuyla ilgili saat 19.05.20'de yapılan bir haberde, çocuğun teyzesi tarafından resminin gösterilmesi, salıncakta sallanırken çekilmiş görüntülerinin ve kimlik bilgilerinin verilmesiyle çocuğun mahremiyetinin ihlal edilecek şekilde haber yapıldığı düşünülmektedir.

Yayınlanan haberde, Hiranur Ela adlı çocuğun savcılık kararıyla öz anne babasına verilmesi sonucunda o güne kadar onu büyüten teyzesinin üzüntüsü yayınlanmıştır. Hiranur Ela'nın adı, soyadı, baba adı, anne adı, oturduğu yer açık bir şekilde söylenmektedir. Haber metninde: "5 Eylül 2005 tarihinde Kahramanmaraş'ın Andırın ilçesinde Bekir ve Fatma Ela çiftinin ikinci çocuğu olarak dünyaya gelen Hiranur Ela..."cümlesi kullanılmıştır.

Televizyon programlarının çeşitliliğinin artmasıyla birlikte, gündelik hayatın en önemli alanlarından biri olan özel yaşam kavramı da esneklik kazanmıştır. Kamuoyunu ilgilendiren kişilerle ilgili yapılan haberler, haber alma özgürlüğü ve bu kişilerin kamuya mal olma durumları çerçevesinde değerlendirilir. Fakat bu habere konu olan kız çocuğu, kamuya mal olmdığı gibi onsekiz yaşından da küçüktür. Klipde de görüldüğü gibi on yaşında bir kız çocuğunun hayatından kesitler aktarılması ve bu aktarım esnasında çocuğun görüntüsü verilirken herhangi bir flulaştırma yapılmaması, kendisini ve ailesinin adlarının ve soyadlarının açıkça verilmesiyle yayın kuruluşunun gerekli özeni göstermediği anlaşılmaktadır. Sadece medya içeriğini izleyen küçüklerin korunması değil, aynı zamanda medyaya taşınan haberlerde veya diğer içeriklerde yer alan küçüklerin, medya içeriklerindeki temsili de önemli ve hassas bir konudur. Çocuğun trajedisinden fayda sağlamaya çalışan ve bu görüntülere yer veren medya kuruluşunun, bu davranışlarıyla açık bir çocuk hakkı/insan hakkı ihlalinde bulundukları değerlendirilmiştir.” Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,

MERCEK TV logolu yayın kuruluşunun, 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendi hükmünü ihlal ettiği, kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.

Gerekçe : Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;

Söz konusu yayına ait deşifre kayıtlarının tetkikinde; on yaşında bir kız çocuğunun yaşadığı trajik olayın haberleştirilerek ekrana taşınması, çocuğunun hayatından kesitler aktarılması ve bu aktarım esnasında çocuğun görüntüsü verilirken herhangi bir flulaştırma yapılmaması, yayıncının sorumluluğu ve yayın etiği ile bağdaşmadığı gibi gerek bu haberi izleyen çocukların, gerekse habere konu çocuğun ruh sağlığına nasıl zarar verileceğinin de göz ardı edildiği izlenmiştir.

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu ile Televizyon Yayıncıları Derneği, ülkemizde yayıncılık alanında toplumun genelini etkileyen etik sorunlara çözüm getirilmesi amacı ile 2007'de bir çalışma düzenlemiş, bu çalışma sonucunda 3 Temmuz 2007 yılında 12 maddelik Yayıncılık Etik İlkeleri belirlenmiştir. Yayın kuruluşlarının temsilcilerinin de bulunduğu bu çalışma grubunun belirlediği etik ilkelerinden biri de "Çocukların habere konu edilmesi"ilkesidir. Bu ilkenin açılımında,"Trajik olaylara ilişkin haberlere çocukların katılımı istenmemeli. Bu haberlerde çocuklarla röportaj yapılmamalı. Haberin tek tanığı çocuklarsa, ruh sağlıklarına zarar vermeyecek şekilde konuşulmalı." denilmektedir. Dolayısıyla yayıncıların kendilerinin de içinde bulunduğu çalışma grubu tarafından ortaya konulan ilkenin yine kendileri tarafından ihlal edildiği görülmektedir.

Bu itibarla; Yayın Kuruluşunun, söz konusu yayını ile 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendi hükmünü ihlal ettiği sabit görülmekle adı geçen yayıncı kuruluşa, Kanunun 32 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca “Uyarı” yaptırımının uygulanması gerektiği kanaatine varılmıştır.

Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere; MERCEK TV logosuyla yayın yapan MERCEK RADYO TELEVİZYON YAYINCILIK A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında;

6112 sayılı Kanun'un 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendindeki; "Çocuklara güçsüzlere ve özürlülere karşı istismar içeremez.” hükmünün ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin İkinci fıkrasına göre “UYARI” YAPTIRIMININ UYGULANMASINA, aynı yayın ilkesinin tekraren ihlali halinde, Kanunun 32 nci maddesinin İkinci fıkrasında yer alan; “Uyarının ilgili kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı halinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir.” hükmü uyarınca idari para cezası yaptırımı uygulanacağının yapılacak tebligatta bildirilmesine, Üst Kurul Üyeleri Süleyman DEMİRKAN ve Ali ÖZTUNÇ’un karşı oylarıyla, oy çokluğu ile oy birliği ile karar verildi.