İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 01.10.2013 tarihli ve 2883 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
“Discovery Televizyon Yayıncılık A.Ş. ünvanlı ve DISCOVERY CHANNEL logolu yayın kuruluşu 21.09.2013 tarihinde 09.30.54-10.22.49 saatleri arasında çocukların da ekran başında olduğu bir saatte 'genel izleyici' sembolüyle "İşte Sürat İşte Ses" adlı yaşam&hobi programını yayınlamıştır. Söz konusu programda düzeysiz, kaba nitelikte ifadeler kullanıldığı tespit edilmiştir. Programın ilgili bölümünün deşifresi aşağıdaki gibidir:
"Her seferinde araba sürmek isteyen o'ydu ancak bu sefer istemedi. Branco da olmaz, aa ben arkada otursam iyi olacak. Buradaki strateji ben anlaşmayı bağlarken Aaron'ı kızlarla meşgul etmek. Randy buraya ne kadar kız getirirse getirsin bu arabayı 45000'e bırakmamın imkanı yok.
Bunlar bende kalabilir mi? Anlamadım. Bende kalabilir mi? Evet bu da anlaşmaya dahil. Kızlar siz Aaron ile eve gidiyorsunuz biz de yemeğe gidiyoruz. İyi iş çocuklar paranın ve kızların nerden geldiğini unutmayın tamam mı?"(Klip-Discovery)
Programın formatında bulunmasının gerekli olup olmadığı bir tarafa, kadınları parasal bir değer olarak gösteren ve bir satış anlaşmasının konusu haline getiren söz konusu bölümün 'kadınları küçük düşürücü' nitelikte olduğu; kadınların, 'Bunlar da pazarlığa dahil mi?' 'Evet bu da anlaşmaya dahil' gibi ifadelerle istismar edildiği, 'metalaştırıldığı' açıktır. Klip-Discovery'de de görüldüğü üzere söz konusu görüntülerde, kadınların erkekleri ikna etmek için başka bir erkek tarafından kullanıldığı ve bunun için kadınların erkekle temasının boyutlarının müstehcen hale geldiği görülmektedir. Erkek-kadın ilişkilerini sadece cinsellik düzeyine indirgeyen görüntülerin ve konuşmaların verildiği programda, Yayın Hizmetleri Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (n) bendinde belirtilen '...bireyleri cinsel meta olarak gösteren, insan bedenini cinsel tahrik unsuruna indirgeyen, toplumsal yaşam alanı içinde sergilenemeyecek mahrem söz ve davranışlar içeren...nitelikte olamaz.' hükmüne, aynı maddenin (s) bendinde belirtilen '...kadını istismar eden programlar içeremez.' hükümlerine aykırı olduğu düşünülmektedir. Henüz cinsellik olgusunu tam anlamıyla kavrayamamış çocukları cinsiyet eşitliğine karşı sistematik olarak duyarsızlaştıran ve 'bir cinsiyeti araç olarak görmelerini sağlayan' yayınların hem fiziksel hem de zihinsel yönden çocukları ve gençleri etkileyeceği açıktır. 'Genel izleyici' sembolüyle yayınlanan ancak müstehcen nitelikte olan yayın, açıktır ki çocuk ve gençlerin fiziksel ve ahlakî gelişimine zarar verebilecek niteliktedir. Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşmenin 29 uncu maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde Taraf Devletlere, 'Çoçuğun...cinsler arası eşitlik...sorumlulukla üstlenecek şekilde hazırlanması...' yükümlülüğü yüklenmiştir. Bu doğrultuda, ilgili yayının çocuk haklarına da açıkça aykırı olduğu mütalaa edilmektedir.” Şeklinde değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
DISCOVERY CHANNEL Yayın Kuruluşu'nun söz konusu yayını ile 6112 sayılı Kanun'un 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (n) ve (s) bentlerini ihlal ettiği, kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Her ne kadar Daire Başkanlığınca; mezkûr yayında 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (n) bendinde yer alan "Müstehcen olamaz. Cinsel duyguları sömürmeye yönelik, bireyleri cinsel meta olarak gösteren, insan bedenini cinsel tahrik unsuruna indirgeyen, toplumsal yaşam alanı içinde sergilenemeyecek mahrem söz ve davranışlar içeren,... nitelikte olamaz.” ve (s) bendindeki; “Toplumsal cinsiyet eşitliğine ters düşen,...ve kadını istismar eden programlar içeremez.” ilkelerinin ihlal edildiği kanaati belirtilmiş ise de, söz konusu yayına ait deşifre kayıtlarının tetkikinde; yaşam&hobi programı olarak yayınlanan ihlale konu yayının genel niteliği dikkate alındığında, söz konusu yayında, önerilen madde ihlallerinin bulunmadığı kanaatine varılmıştır.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere; DISCOVERY CHANNEL logosuyla yayın yapan “DISCOVERY TELEVİZYON YAYINCILIK A.Ş.” hakkında; bahse konu yayını nedeniyle, 6112 sayılı Kanun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (s) bendindeki; “Toplumsal cinsiyet eşitliğine ters düşen,...ve kadını istismar eden programlar içeremez.” hükmü kapsamında herhangi bir İDARİ YAPTIRIM UYGULANMASINA YER OLMADIĞINA, Üst Kurul Üyesi Taha YÜCEL’in karşı oyuyla, oy çokluğu ile karar verildi.


