İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 05.09.2022 tarih ve 1285 sayılı yazısına konu VATAN logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 01.09.2022 tarihinde saat 07:44’te yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 01.09.2022 tarihinde saat 07:44’te yayınladığı "3’lü Sürmene Bıçak Seti" isimli ürünün tanıtım ve satışına ilişkin ticari iletişim yayınında, “Kıymetli izleyicilerimize bugün gerçek, hakiki Sürmene bıçak seti göndereceğiz... Şu görmüş olduğunuz Sürmene bıçağının bir tanesini 90 liraya 100 liraya satıyorlar. Birinci kalite Sürmene bıçağı... T7 çelikten ve el dövmesi. Bakın şöyle gösterelim, el yapımı... 3 tane ahşap saplı Sürmene bıçağı gönderiyoruz. Yanında Clever Cutter Doğrama Makası ve Sürmene bileme makinesiyle birlikte. Normalde 350 liralık set Fatoş Hanım, Kemal Bey bakın 350 liralık set. Kaç paraya gönderiyoruz? Alt bandı verelim kampanyamız başlasın... 3 tane ahşap saplı, bilezikli Sürmene bıçağı... Jilet gibi keskin bıçak. Ama yine özellikle belirtmek istiyorum. El yapımı, el emeği kesinlikle fabrikasyon değil hatta şimdi burada kıymetli izleyicilerimize bıçağımızın keskinliğini göstereceğiz...”, “Ama set nasıl gidiyor? Şimdi dedik ya 3 tane sürmene bıçağı gönderiyoruz el yapımı T7 çeliktir. Şu kalınlığı bir gösterelim kameradan rica edeceğim bakın kıymetli izleyicilerimiz el yapımı, bilezikli yekpare tek parça yani bıçağın çeliği sapa kadar gidiyor abi. Gayet de dayanıklı. Ha keskin mi keskin.”, “İşte sizlere şu gördüğünüz kâğıdı hiç zorlanmadan jilet gibi kesen bu bıçaklardan 3 tane gönderiyoruz... 1, 2, 3 tane ahşap saplı Sürmene bıçağı yanında Clever Cutter Doğrama Makası ve özel Sürmene bileme makası makinasını da yine bu setin içinde alacak... 3 tane Sürmene bıçağını alacaksın, yıllar boyunca kullanacaksın. Az önce de söyledik. Yekpare tek parça çelikten üretilmiştir ve ekranda göstermiş olduğumuz bıçaklardan farklı bir bıçak gelir ise 15 gün içerisinde iade etme hakkına sahipler. Tüketici olarak 15 gün içerisinde iade etme hakkına sahipsiniz....”, “Şimdi bana bir mesaj geldi, lafınızı bölüyorum. Bak, babam demiş ki "Oğlum, oradan bir paket bana bıçak alıyorsun, Ordu'ya gönderiyorsun." demiş... Ben 130 lirayı veriyorum, kefil de oluyorum...”, "3'lü Sürmene Bıçak Seti", "Sürmene Bileme Makası Hediye", "Clever Cutter Doğrama Makası Hediye", "0216 912 23 ..", "149 TL + Kargo" vb şeklinde sözlü ve yazılı ifadelerle, söz konusu ürünün tanıtımı ve satışının yapıldığı görülmüştür.

İhlale konu yayında; tanıtımı yapılan ürünün benzer nitelikteki ürünlerden farklı olarak gerçek el dövmesi sürmene bıçağı olduğu, tek parça kaliteli çelikten üretildiği, son derece keskin olduğu, ahşap sapı ve bileziğinin bulunduğu, setin içerisinde farklı hediyelerin sunulduğu, gerçek değerinin oldukça altında bir fiyat ile satışının yapıldığı, ürünün ısrarla vurgulanan ayırıcı özelliklerine rağmen satış sonrası yaşanabilecek olumsuzluklara karşı tüketiciyi koruyacak şekilde, satışı yapan gerçek veya tüzel kişiye ilişkin isim, unvan ve adres gibi iletişim bilgilerinin yayında açıkça belirtilmediği, ürünlerin hangi koşullarda iade edilebileceği veya para iadesinin azami süresi gibi hususların net bir şekilde tüketicilere aktarılmadığı, ayrıca, "149 TL + Kargo" şeklindeki fiyat açıklamasının nihai ücretin belirlenmesi noktasında tüketiciye yeterli bilgiyi sağlamadığı görülmüştür. Diğer taraftan izleyiciler üzerinde yayının ve satışın anlık olarak gerçekleştirildiği yönünde bir izlenim oluşturularak tüketicilerin ürünü almaya teşvik edildiği, buna karşın yayının 26.08.2022 tarihli bir yayının tekrarı niteliğinde olduğu, bununla birlikte, RTÜK İletişim Merkezine gelen şikayetlerde adı geçen medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınlarına dayanarak "3'lü Sürmene Bıçak Seti" aldığını belirten vatandaşların taraflarına eksik veya hatalı ürün gönderildiğinden bahisle yapılan şikayetler ile birlikte değerlendirildiğinde, söz konusu yayının izleyiciyi yanıltıcı/aldatıcı ve izleyicinin çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu kanaatine varılmıştır.

Bu nedenlerle mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 9'uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.

Kuruluş hakkında ilk olarak;

-03.06.2022 tarihli yayınları nedeniyle, Üst Kurul’un 15.06.2022 tarih ve 2022/24 sayılı toplantısında alınan 53 No’lu kararı ile, 6112 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinin ihlali nedeniyle, Kanun'un 32'nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca idari para cezası müeyyidesinin uygulandığı, yaptırıma ilişkin Üst Kurul Kararının yayıncı kuruluş tarafından 10.07.2022 tarihinde tebellüğ edildiği,

Yaptırım kararının tebliğinden itibaren kuruluş tarafından;

11,13,15.07.2022 tarihli yayınları nedeniyle Üst Kurul’un 20.07.2022 tarih ve 2022/28 sayılı toplantısında alınan 29-31 No’lu kararları,

17.07.2022 tarihli yayını nedeniyle Üst Kurul’un 27.07.2022 tarih ve 2022/29 sayılı toplantısında alınan 38 No’lu kararı,

18,19,20.07.2022 tarihli yayınları nedeniyle Üst Kurul’un 03.08.2022 tarih ve 2022/30 sayılı toplantısında alınan 51-53 No’lu kararları,

11,12,14-31.07.2022 tarihli yayınları nedeniyle Üst Kurul’un 11.08.2022 tarih ve 2022/31 sayılı toplantısında alınan 36-62 No’lu kararlarıyla (34 kez) 6112 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinin ihlali nedeniyle, kuruluş hakkında Kanun'un 32'nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca idari para cezası uygulandığı anlaşılmış olmakla;

6112 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan; "Ticari iletişim.....Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek, zorundadır.” hükmünün yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlali nedeniyle; Kanun’un 32’inci maddesinin beşinci fıkrası hükmü uyarınca, kuruluş hakkında ihlalin ağırlığı, ihlalin mahiyeti, anılan madde ile korunmak istenen kamusal menfaat ve kuruluşun ihlal konusundaki kararlılığı göz önünde bulundurularak, BEŞ (5) GÜN süre ile yayınının durdurulmasına karar verilmesi takdir edilmiştir.

Bu itibarla;

6112 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan; "Ticari iletişim.....Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek, zorundadır.” hükmünün bir yıl içinde yirmiden fazla ihlali nedeniyle,

a) 6112 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin 5’inci fıkrasında yer alan; “8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentleri dışındaki bentlerini, aynı maddenin ikinci fıkrasını ve bu Kanunun yayın hizmetlerinde ticari iletişimi düzenleyen hükümlerinden herhangi birini yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlal eden medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayını beş güne kadar durdurulur. Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir. Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın lisansının iptaline karar verilir.” hükümleri uyarınca, yayının BEŞ (5) GÜN SÜREYLE DURDURULMASINA,

b) Geçici yayın durdurma kararının uygulanmasında; medya hizmet sağlayıcı kuruluşun, Üst Kurul Kararının tebliğini müteakip saat 00:00’dan başlayarak logosunun yer aldığı ekranda; “Yayınımız, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu tarafından 01.09.2022 tarihinde saat 07:44’te yayınlanan ticari iletişim yayınında, 6112 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan; ‘Yayın hizmetleri ... yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek, zorundadır.’ hükmünün yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlali gerekçesiyle 5 gün süre ile durdurulmuştur.” metnine yayın durdurma süresince okunur şekilde yer vermesine,

c) 6112 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin 5’inci fıkrasında yer alan; “… Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir. Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın lisansının iptaline karar verilir” hükmü uyarınca, işlem tesis edileceği, hususlarının kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,

d) Ayrıca, geçici yayın durdurma kararına rağmen yayınlarına devam etmesi halinde, 6112 sayılı Kanun'un 33’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “… yayınları Üst Kurul tarafından geçici olarak durdurulmasına … rağmen yayın yapan gerçek kişiler ile tüzel kişilerin yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü, bir yıldan iki yıla kadar hapis ve bin günden beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Tüzel kişiler hakkında ayrıca 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 60 ıncı maddesindeki güvenlik tedbirleri uygulanır. İzinsiz olarak faaliyetine devam eden yayın cihaz ve tesisleri Üst Kurulca mühürlenerek kapatılır.” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği, hususlarının kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,

Oy birliği ile karar verildi.