İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 03.08.2022 tarih ve 979 sayılı yazısına konu TVO logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 19.07.2022 tarihinde saat 13:48’de yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 19.07.2022 tarihinde saat 13:48’de yayınladığı "Süzme Çiçek Balı" isimli ürünün tanıtım ve satışına ilişkin ticari iletişim yayınında, “Sevgili izleyicilerimiz. Yine stüdyomuzda hepinizin yakından tanıdığı Türkiye'nin balcısı Balcı Hüseyin Bey bizlerle birlikte... Bir teneke balımız var ve biz yine aynı fiyattan zam yapmadan devam edeceğiz Allah'ın izniyle. Beş kilo süzme çiçek balı. Bakın Sivas'ın yaylalarından böyle doğal olarak yani egzozdan, gübreden, ilaçtan uzak bir ortamda doğal olarak üretilen beş kilo süzme çiçek balını sizlere 199 liraya gönderiyoruz…Tahlili, analizi yapılmayan hiçbir balı ne alırım ne satarım. Ama insanlar şunu yani ben şunu anlamıyorum, ucuz diyorlar da. İnsanlar artık kandırılmaya alışmışlar... İnsanları kandırıyorlar. Gerçekten vicdanen insanın rahatsız olması lazım. Ben bunun için buralara çıktım…Şimdi şu balı bir dökelim ağabey, şöyle bir kıymetli izleyicilerimize gösterelim. Bir de hepinizin evlerinizde kolaylıkla yapabileceğiniz çok basit bir bal testi var aslında kıymetli izleyicilerimiz. Yani hani diyorsunuz ya, gerçek bal, hakiki bal en kolay nasıl anlaşılır? Bakın eğer ki bal akarken kopmuyorsa, akışkanlığından bir şey kaybetmiyorsa, kesmiyorsa o bal gerçek baldır kıymetli izleyicilerimiz... İnceldi, neredeyse saç teli kıvamına geldi ama hala bal kesmeden, akışkanlığından bir şey kaybetmeden akmaya devam ediyor. Bu çok basit bir bal testidir. Ama garantili bir bal testidir kıymetli izleyicilerimiz. Çünkü, balın içerisinde herhangi bir katkı maddesi olsa, herhangi bir şekilde doğallığını kaybetmiş olsa şu akışkanlığı görme şansımız yok…Zaten şuraya tabağın içerisine döktüğü andan itibaren stüdyonun içerisini gerçekten çok güzel bir bal kokusu kapladı. Maşallah. Maşallah diyelim ağabey. Maşallah diyelim. Balın üzerinde analiz raporları, tahlil raporları geliyor. Yani bugüne kadar şöyle bir düşünün. Hangi bakkaldan, marketten aldığınız bal kavanozunun yanında tahlil raporu, analiz raporu vardı? Hiçbirinde yoktu. Ama bizim bu beş kiloluk bal tenekemizin yanında, tenekemizin üzerinde tahlil raporları, analiz raporları, her şeyi mevcut. Faturasıyla birlikte kapınıza kadar geliyor…Aklınız da mideniz de rahat olsun. Bu ballar Türkiye Arıcılar Birliğine üye Sivas ve Erzincan'daki arıcılardan toplanan ballar. Aracı yok, komisyoncu yok. Arıcının peteğinden sizin sofranıza. Arıcılar Birliği üyelerinden alıyoruz. Uyguna alıp uyguna satıyoruz. Beş kiloluk sağlıklı tenekede gönderiyoruz. Ailece tüketin…Ballarınızın üretim alanları yani petekleri koyduğunuz yerler sen bunu özellikle söylüyorsun petekleri koyduğunuz yerlerin tamamen doğal, izole yerler olduğunu söylüyorsunuz…Tamamen doğal, asfalta uzak. Yerleşim yerlerine uzak ve dışarıdan gelen gezginci arıcılara uzak”, "Kovandan Sofralara...", "Süzme Çiçek Balımız", "Analiz Belgeli", "Kaliteli", "Lezzetli", "Glikoz İçermez", "Katkısız", "Sivas Çiçek Balı", "Şeffaf Kargo", "Sipariş Hattı: 0212 912 10 …", "5 Kilo Süzme Çiçek Balı", "199 TL Kapıda Ödeme”, “Ücretsiz Kargo”, vb şeklinde sözlü ve yazılı ifadelerle, söz konusu ürünün tanıtımı ve satışının yapıldığı görülmüştür.

Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliği'nin Tanımlar başlıklı 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde "Bal, Bitki nektarlarının, bitkilerin canlı kısımlarının salgılarının veya bitkilerin canlı kısımları üzerinde yaşayan bitki emici böceklerin salgılarının bal arısı tarafından toplandıktan sonra kendine özgü maddelerle birleştirerek değişikliğe uğrattığı, su içeriğini düşürdüğü ve petekte depolayarak olgunlaştırdığı doğal ürünü ifade eder.” şeklinde tanımlandığından satılan ürün zaten doğal olmalıdır. Ayrıca yayındaki ürünün doğallığına veya saflığına yapılan vurgu ve iddialar Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği'nin “Doğru Bilgilendirmeye İlişkin Kurallar” başlıklı 7’inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan; "Tüm benzer gıdalar aynı niteliklere sahip olduğu halde, belli bir gıdanın özel niteliklere sahip olduğunu ileri sürerek ve özellikle belirli bileşenler ve/veya besin öğelerinin varlığını veya yokluğunu özel olarak vurgulayarak, yanıltıcı biçimde olamaz." hükmünü ihlal eder niteliktedir.

İhlale konu reklamda, sunucu tarafından; süzme çiçek balın direkt üreticiden alınarak uygun fiyatla satış yaptıkları ve içerisinde hiçbir katkı maddesi olmadan sadece arıların yaptığı bir bal olduğu belirtilmiş ise de; 5 kilogram süzme çiçek balın toplam fiyatının 199 TL olduğunun belirtilmesinin günümüz ekonomik gerçekleriyle bağdaşmadığı, söz konusu balın “doğallığına ve saflığına” vurgu yapılarak tanıtımı yapılan ürüne ilişkin yayının; izleyicileri yanıltıcı ve çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu kanaatine varılmıştır.

Bu nedenlerle mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 9'uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.

Bu itibarla;

6112 sayılı Kanun'un 9’uncu maddesinin 6’ncı fıkrasının (c) bendinde yer alan, "Ticari iletişim.....Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek, zorundadır.” hükmünün ihlali nedeniyle,

6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “8’inci maddenin birinci fıkrasının diğer bentleri ile ikinci ve üçüncü fıkralarında ve bu Kanunun diğer maddelerinde belirlenen ilke, yükümlülük veya yasaklara aykırı yayın yapan ve/veya bu Kanun hükümleri kapsamında Üst Kurul tarafından belirlenen yükümlülüklerini yerine getirmeyen medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden yüzde üçüne kadar idari para cezası verilir. İdarî para cezası miktarı, radyo kuruluşları için bin Türk Lirasından, televizyon kuruluşları ve isteğe bağlı medya hizmet sağlayıcıları için onbin Türk Lirasından az olamaz.” hükmü uyarınca idari para cezası uygulanması gerektiği,

a) İhlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, kuruluşa %3 oranında idari para cezası uygulanmasına,

Ancak, ihlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Haziran 2022 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının bulunmadığı değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezasının 10.000 (onbin) Türk Lirasından az olamayacağından, 2022 yılı için belirlenen yeniden değerleme oranına göre 38.460,00 (otuzsekizbindörtyüzaltmış) Türk Lirası İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,

b) 6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “…8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentleri dışındaki bentlerini, aynı maddenin ikinci fıkrasını ve bu Kanunun yayın hizmetlerinde ticari iletişimi düzenleyen hükümlerinden herhangi birini yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlal eden medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayını beş güne kadar durdurulur. Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir. …” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği hususunun yapılacak tebligatta bildirilmesine,

Oy birliği ile karar verildi.