İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 10.06.2022 tarih ve 686 sayılı yazısına konu ANADOLU DERNEK TV logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 01.05.2022 tarihinde saat 10:45’te yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 01.05.2022 tarihinde saat 10:45’te yayınladığı "Süzme Çiçek Balı" isimli ürünün tanıtım ve satışına ilişkin ticari iletişim yayınında, “Kargo parasını biz ödeyeceğiz sizler sadece ve sadece 5 kg balı 229 liraya sahip oluyorsunuz. ..., ... bugün de 199 olsun. 200'ü görmesin bugün de olsun. Olsun, olsun. Hatta kargo da içinde olsun bugün de. Ben sezon finali yapıyorum. Sekiz, sekiz buçuk aydır kahrımı çektin. Bir gün daha çek, şey gibi hani sanki hiç olmayacakmışız gibi konuştum. ...- Tamam. Haftaya bu fiyat olmayacak....- Hiç şikâyet aldınız mı? - Şikâyet almadım....”, “Hani sizler de aldığınız zaman kıymetli izleyiciler herkesin kafasındaki soru şu, acabası şu, ya 5 kg balı biz dışarıdan almaya, aramaya kalksak 500 liradan, 600 liradan aşağıya alamayız ama neden Anadolu Dernek TV ekranlarında 5 kg balı, sizler 199 Liraya gönderiyorsunuz. Bakın kıymetli izleyiciler, bizler sizlere balı aldığımız kişiyi söylüyoruz. Ne diyoruz? Sivas, Divriği, Yağbasan Köyü'nden sevgili Hüseyin Şahin abinin balını bizler sizlere gönderiyoruz ve sizler de şu an görmüş olduğunuz gibi depolarını görüyoruz. İşte arı üretim çiftliğini görüyoruz. Sizler de almış olduğunuz balın nereden, ne şekilde, hangi şartlarda geldiğini şu an ekranları başında izleyen izleyicilerimiz sizler de görüyorsunuz. Peki niye uygun fiyat? Çünkü toptan bir anlaşma yapıyoruz. Diyoruz ki Hüseyin abi biz sizin ballarınıza talibiz ama birçoğuna talibiz. Toptan istiyoruz. Toptan almış olduğumuz o indirimli fiyatı, Anadolu Dernek TV izleyicilerine sunuyoruz. Yani şu an tanıtım, reklam ve lansman yani toptan fiyatına, perakende olarak bizler sizlere net, 5 kg balı kapınıza kadar göndereceğiz. Aradığınız zaman sizden herhangi bir şekilde ücret talep etmiyoruz kıymetli izleyiciler. Siparişinizi veriyorsunuz, kargo kapınıza geliyor ücretsiz bir şekilde. Gelen balı görüyorsunuz ondan sonra dilerseniz nakit dilerseniz kredi kartı ödeme kolaylığıyla 5 kg bala sizler de 199 Liraya sahip olacaksınız ki memnun kalmazsanız iade etme hakkına da sahipsiniz.”...Ya biz süzme bal da istiyoruz diyen izleyicilerimiz de oldu. Bu sefer ne yaptık Divriği'ye gittik, Divriği'de Hüseyin abi ile bir anlaşma yaptık ve Hüseyin abinin balına sizler de net 5 kg olarak kapınıza kadar gelecek. ... ısrarla aramaya devam ediyorsunuz", "Sivas Balı, Üretici Firma Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği .., "1 Teneke Süzme Bal", "0212 945 66 ..", "5 Kg 199 TL Kargo Bedava" vb şeklinde sözlü ve yazılı ifadelerle, söz konusu ürünün tanıtımı ve satışının yapıldığı görülmüştür.

Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliğinin 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde bal; “Bitki nektarlarının, bitkilerin canlı kısımlarının salgılarının veya bitkilerin canlı kısımları üzerinde yaşayan bitki emici böceklerin salgılarının, bal arısı tarafından toplandıktan sonra kendine özgü maddelerle birleştirerek değişikliğe uğrattığı, su içeriğini düşürdüğü ve petekte depolayarak olgunlaştırdığı, doğası kristallenebilen doğal ürünü ifade eder" şeklinde tanımlamaktadır. Buna göre zaten satılan ürün doğal olmalıdır. Ayrıca yayındaki ürünün doğallığına veya saflığına yapılan vurgu ve iddialar Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nin 7’inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan; Tüm benzer gıdalar aynı niteliklere sahip olduğu halde, belli bir gıdanın özel niteliklere sahip olduğunu ileri sürerek ve özellikle belirli bileşenler ve/veya besin öğelerinin varlığını veya yokluğunu özel olarak vurgulayarak, yanıltıcı biçimde olamaz" hükmünü ihlal eder niteliktedir.

İhlale konu reklamda, söz konusu ürünün normal fiyatına göre indirimli satıldığının, son kampanya olduğunun ve şimdi alınmazsa ilerde daha yüksek bir fiyattan alınacağının ifade edilmesi suretiyle izleyicilerin ürünü almalarında, zamanın sınırlı olduğu mesajının verildiği, oysa ki; aynı ürünün 18.05.2022 tarihinde tekrar yayınlandığı, aynı ifadelere yer verilerek kampanya süresi hakkında tüketicilerin yanıltıldığı, bununla birlikte ürünün 229 TL yerine 199 TL’ye gönderileceği şeklinde gerçeklikle bağdaşmayan beyanlarla pazarlamasının yapıldığı, söz konusu ürün ile ilgili tüketicinin, ekrana yansıtılan telefon hattına hemen ulaşması halinde bu ürüne sahip olabileceği izlenimi verilerek tüketicinin acele etmesi gerektiği aksi halde bir çok özelliğe sahip bu ürünü kaçırabileceği korkusunu inşa ederken, izleyicilerin bu ürünü düşünmeden, araştırma ve karşılaştırma yapmadan hızlıca satın almaya yöneltildiği, dolayısıyla yanıltıcı ve çelişkili bilgilerle izleyicileri aldatıcı ve yanıltıcı nitelikte olduğu kanaatine varılmıştır.

Bu nedenlerle mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 9'uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.

Bu itibarla;

6112 sayılı Kanun'un 9’uncu maddesinin 6’ncı fıkrasının (c) bendinde yer alan, "Ticari iletişim.....Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek, zorundadır.” hükmünün ihlali nedeniyle,

6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “8’inci maddenin birinci fıkrasının diğer bentleri ile ikinci ve üçüncü fıkralarında ve bu Kanunun diğer maddelerinde belirlenen ilke, yükümlülük veya yasaklara aykırı yayın yapan ve/veya bu Kanun hükümleri kapsamında Üst Kurul tarafından belirlenen yükümlülüklerini yerine getirmeyen medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden yüzde üçüne kadar idari para cezası verilir. İdarî para cezası miktarı, radyo kuruluşları için bin Türk Lirasından, televizyon kuruluşları ve isteğe bağlı medya hizmet sağlayıcıları için onbin Türk Lirasından az olamaz.” hükmü uyarınca idari para cezası uygulanması gerektiği,

d)  İhlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, kuruluşa %3 oranında idari para cezası uygulanmasına,

Ancak, ihlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Nisan 2022 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 10.000,00 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezasının 10.000 (onbin) Türk Lirasından az olamayacağından, 2022 yılı için belirlenen yeniden değerleme oranına göre 38.460,00 (otuzsekizbindörtyüzaltmış) Türk Lirası İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,

b) 6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “…8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentleri dışındaki bentlerini, aynı maddenin ikinci fıkrasını ve bu Kanunun yayın hizmetlerinde ticari iletişimi düzenleyen hükümlerinden herhangi birini yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlal eden medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayını beş güne kadar durdurulur. Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir. …” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği hususunun yapılacak tebligatta bildirilmesine,

Oy birliği ile karar verildi.