İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 01.10.2013 tarihli ve 2925 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

“Park Tv logosuyla yayın yapan kuruluşta, 26.09.2013 tarihinde, saat 20.27.45'de ekrana getirilen Tele-Alışveriş yayınında, yetişkinleri ilgilendiren Dr. Ömer Coşkun'nun bitkisel olduğu ifade edilen ürünlerden Bayan Özel Bitkisel Karışım ve Erkek Özel Bitkisel Karışım adlı ürünlerin tanıtımının yapıldığı tespit edilmiştir. Ayrıca Tele-Alışveriş'in yayına giriş ve çıkışında Üst Kurul'un ön gördüğü biçimiyle Tele-Alışveriş logosunun kullanılmadığı görülmüştür.

Söz konusu Tele-alışveriş yayınında yer alan ifadelerden bazıları şu şekildedir:

(Raporun bu bölümünde ürünün tanıtımına yönelik kullanılan ifadelerin deşifresine yer verilmiştir.)

Yayın esnasında, "Bayan Özel Bitkisel Karışım. Bayanlara özel problemlere Bitkisel destek- Erkek Özel Bitkisel Karışım. Erkeklere Özel Problemlere Bitkisel Destek. Dr.Ömer Coşkun kalitesi ve güvencesi ile KDV dahil 99TL Ücretsiz kargo. Danışma Hattı 02124702020" ibareleri ve Cinsel fonksiyon bozukluğu yaşayıp tıbbi tedaviden değil, Dikdur ve Formen adlı ürünlerden fayda gördüğünü ifade eden bir erkek ile yine tıbbi tedavi yerine adet düzensizliği için Civanperçemi tablet, Mersin Suyu, Kırkkilit Otu kullanarak fayda sağladığını ifade eden bir bayanın açıklamaları ekrana getirilmiştir. Ayrıca Erkek ve Bayan Özel Bitkisel Karışımın yanında hediye olarak çörekotu yağı, doğal tuz, ebegümecili çay verildiği izlenmiştir.

Sağlık Bakanlığı İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; bazı TV ve radyo kanallarının reklam veya programlarında gıda takviyelerinin, muhtelif hastalıklara iyi geldiği şeklindeki sağlık beyanlarıyla tanıtımı ve satışının yapıldığı, yayınlarda sürekli olarak hastaların bitkisel tedavileri kullanmaya teşvik edildiği, hastaların tıbbi tedaviden uzaklaştırıldığı ve yüksek maliyetli ürünleri kullanmak zorunda bırakıldığı belirtilmiştir. Sağlık Bakanlığı İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu ilgi yazısında; tanıtımlarda ürünleri kullandığını ve faydalı olduğunu beyan eden kişilerin seçilmekte olduğunu, güya toplumu bilgilendirmek amacıyla uzmanlıkları akademik olarak kanıtlanmamış olan şahısların görüşlerine yer verildiğini ve bu programlarda Doktor unvanlı Mustafa Eraslan ve Ömer Coşkun gibi sağlık meslek mensuplarının da doğrudan veya dolaylı olarak rol aldığının yakından müşahede edildiğini ifade etmiştir. Sağlık Bakanlığı İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu ilgi yazısında ayrıca, endikasyon belirtilen ürünler için Sağlık Bakanlığınca ruhsat düzenlenmesi gerektiği ve mevzuat gereğince televizyon ve radyo aracılığı ile sağlık beyanı belirtilerek ürün satış ve pazarlanmasının uygun olmadığı ifade edilmiştir.

Yukarıda belirtilen ifadeler değerlendirildiğinde; Erkek Özel Bitkisel Karışım adlı ürünün Erken boşalma, sertleşme gibi cinsel fonksiyon bozukluklarını yine Bayan Özel Bitkisel Karışım adlı ürünün adet kanamaları, hormon bozukluklarını tedavi edici bir bitkisel ürün olduğunun iddia edildiği görülmektedir. Bu bağlamda, bitkisel ürün ve gıda takviyesi olduğunun belirtilmesine rağmen Erkek Özel Bitkisel Karışım ve Bayan Özel Bitkisel Karışım adlı ürünlerin sağlık beyanıyla tanıtım ve satışının yapıldığı, hastaların bitkisel tedavileri kullanmaya teşvik edildiği anlaşılmaktadır.

Sağlık Bakanlığı'nın ilgi yazıları incelendiğinde, bitkisel gıda takviyelerinin bu şekilde tanıtım ve satışının yapılmasının toplumu yanıltıcı ve tüketicilerin çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu kanaatine varılmıştır.

Ayrıca, yetişkin izleyici kitlesini ilgilendiren sağlık sorunlarıyla ilgili bu ürünlerin tanıtımına, çocuk ve genç izleyicilerin ekran başında olacağı erken saatte yer verilmesi, cinsel kimliği oluşmamış bu kitleyi olumsuz etkileyeceği düşünülmektedir.”

Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,

Söz konusu yayın ile 6112 sayılı Kanunun 9. maddesinin 6. fıkrasının (c) ve (ç) bentleri ile 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının ihlal edildiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.

Gerekçe : Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;

Her ne kadar Daire Başkanlığınca söz konusu yayında, 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) ve (ç) bentlerinin yanı sıra, 10 uncu maddenin birinci fıkrasında yer alan; “Televizyon ve radyo yayın hizmetlerinde reklamlar ile tele-alışveriş, sesli ve/veya görüntülü bir uyarıyla açıkça fark edilebilecek ve program hizmetinin diğer unsurlarından kolaylıkla ayırt edilebilecek biçimde düzenlenir.” hükmünün de ihlal edildiği kanaati belirtilmiş olsa da, yayın kuruluşunun rapora konu ürün tanıtımlarının izleyiciyi yanıltıcı, istismar edici ve izleyicilerin çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu, ayrıca yetişkin izleyici kitlesini ilgilendiren cinsel içerikli bir ürünün tanıtımına çocuk ve genç izleyicilerin ekran başında olacağı bir saatte (20.27) yer verildiği, bu nedenle Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi hükmünü,

Bununla beraber ürünün tanıtımında ve ürünün etkinliğini anlatmada kullanılan ifadelerin çocuk ve gençlerin fiziksel, ahlaki ve zihinsel gelişimlerini zedeleyebileceği tespit edildiğinden, 6112 sayılı Kanun’un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (ç) bendi hükmünü de ihlal ettiği,

Sabit görülmüştür.

Bu itibarla, 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (ç) bendinin ilk defa ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “Uyarı” yaptırımının uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır.

Söz konusu kuruluşa 01.04.2013 tarihli yayını nedeniyle evvelce Üst Kurulun 17.04.2013 tarih ve 2013/24 sayılı toplantısında alınan 74 nolu kararıyla 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşılmıştır.Bu itibarla; aynı fıkranın tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır.

Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere; PARK TV logosuyla yayın yapan ZİRVEPARK RADYO TELEVİZYON YAYINCILIK A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında;

1- 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (ç) bendindeki; “Ticari iletişim...Çocukların fiziksel, zihinsel veya ahlakî gelişimine zarar vermemek,.... zorundadır.”hükmünün ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre “UYARI” YAPTIRIMININ UYGULANMASINA, aynı yayın ilkesinin tekraren ihlali halinde, Kanunun 32 nci maddesinin İkinci fıkrasında yer alan; “Uyarının ilgili kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı halinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir.” hükmü uyarınca idari para cezası yaptırımı uygulanacağının yapılacak tebligatta bildirilmesine,

2- 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendindeki; “Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek.” hükmünün tekraren ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca;

a- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Ağustos 2013 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 8.500,00 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin) ( 2013 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 11.886 -onbirbinsekizyüzseksenaltı - ) Türk Lirasından az olamayacağından 11.886 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,

b- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Bilkent Şubesi, Ankara TR 84000 100 1762 00 999999-5001 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, kanun yoluna başvurmadan önce peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, belirtilen süre içerisinde ödenmeyen ve kesinleşen idari para cezasının 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,

Oy birliği ile karar verildi.