İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 02.02.2022 tarih ve 140 sayılı yazısına konu TV 8 logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşta 30.01.2022 tarihinde saat 20:33’te yayınlanan "Survivor Allstar" adlı yarışma programı yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, TV 8 logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşta, 30.01.2022 tarihinde saat 20:33’te yayınlanan "Survivor Allstar" adlı yarışma programında, yarışmacılar arasında geçen diyaloglarda; “(…) Konuşayım şununla. Konuşayım konuşayım. Neymiş derdi konuşsun benimle.- Bütün olayı nasıl kendine güzelce döndürebileceksin.- Neyi döndüreceğim kendime benle ne alâkası var ya? Benden mi çıkıyor konu çıkan konu benden mi çıkıyor sizin üçünüzün arasından mı çıkıyor?- Üçümüzün arasından mı ?- Nisa ile senin yüzünden mi çıkıyor konu benden mi çıkıyor?- Nisa’ yla benim yüzümden nasıl çıkabilir sence? - Niye ağladı o kız?- Bilmem sana sormalı. - Niye ağladı- Sen söyle.- Ne duydu da ağladı?- Ne duyurdun da ağladı.?- Demek ki sizden bir şey duydu.- Ne duyurdun da ağladı?- Ben bir şey duyurmadım.- Emin misin?- Evet.- Bu olayların seninle ne alâkası var ?- Benimle bir alâkası yok, sen şu an beni tehdit ediyorsun, oradan parmak sallıyorsun.- Yoo ben tehdit etmiyorum seni.- Tehdit ediyorsun.- Konuşacağız diyorum sonra.- Konuşalım diyorum ben de.- Konuşacağız, her şeyi burada konuşamayız o kızın canı yanar ondan sonra tamam mı?- Demek ki burada konuşamayacağın bir şey varsa…- Bak senin kız arkadaşının canı yandı burada, biliyorsun.- Yoo.- Burada konuşulan konulardan bu kızların canı yanıyor.- Tamam yani senin yaptığın, hâlâ şey mi diyorsun yani sizin yaptığınız ayıp mı diyorsun? - Tabi ki ayıp. Seninki zaten başlı başına ayıp.- Ben ne yapmışım?- Dedikodu yapıyorsun.- Neyin dedikodusunu yapıyorum?- Dedikodu yapıyorsun.- Neyin dedikodusu olacak ki bu?- Neyin dedikodusu?- Ne demek “Neyin dedikodusu?”- Neyin dedikodusunu yapıyor ?- Ne anlattınız kıza?- Biz hiçbir şey anlatmadık.- Ne anlattınız da kızı ağlattınız.- Sen kendi ... içine karışmışsın haberin yok.- Terbiyesiz.- Ben mi terbiyesizim?- Sana zaten yazıklar olsun. Sana zaten yazıklar olsun.- Bana mı yazıklar olsun?- Senin her olduğun yerde bir şey çıkıyor farkında mısın? Bir kaos çıkıyor.- Sen şu an beni olayın içine sürüklemeye çalışıyorsun da gider sorarsın Sude’ye.- Senin de lafların var.- Gider sorarsın Sude’ye kim kiminle konuşmuş.- Senin de lafların var.- Benim ne lafım var? Ben ne seni tanırım ne de diğer kişiyi tanırım.- “Mert’ten uzak dur” diyen kim Sude’ye?- Neyi?- “Mert’ten uzak dur” diyen ?- Ben güvenmediğim için.- Tamam sen beni tanıyor musun ki?- Sen kıza neden gidip de “Mert'e güvenme” diyorsun? Sen beni tanıyor musun? - Ben ben bana geçen bu abi.- Boş yapma.- Bana geçen bu. Ona geçen o olur, bana geçen bu olur.- Sen beni tanımıyorsun, etmiyorsun gidiyorsun kız ağladı.- Bak Mert çok büyük laflar ediyorsun, patladığın zaman çıkar özür dilersin.- Ben patlamam merak etme.- Emin misin?- Ben patlamam.- Profesyonel biriyim diyorsun.- Ben patlamam patlayacak olan sizsiniz.- Biz miyiz? Benim çekineceğim hiçbir şey yok. Alnım ak.- Sana yazıklar olsun. Senin bende bir sürü sırrın var. Senin bende bir sürü sırrın var. Ben hiçbir şey anlatmadım, sen olmayan şeyleri anlatıp dedikodu yapıyorsun.- Olmayan şeyler mi ?- Hiç yakıştıramıyorum sana ama gerçekten hiç yakıştıramıyorum. - Neyi yakıştıramıyorsun?- Hâlâ diyorsun ki “Ortada bir kız var” diyorsun.- Evet. Ben ağlatmadım o kızı, siz ağlattınız. - Biz mi ağlattık?- Evet.- Biz mi ağlattık?- Emin misin?- Eminim.- Aycan sen ne düşünüyorsun bu konuyla ilgili?- Bence siz çok ayıp yaptınız.- Biz mi ayıp ettik? Onun ne yaptığını biliyor musun peki?- Biliyorum.- Ne yapmış?- Ama her şey öyle değil Nisa.- Nasıl öyle değil?- Nisa, yapma.- Ben gözümün önünde gördüm Aycan.- Tamam yapma.- Neyi yapmayayım?- Öbür tarafı bilmiyorsun bu tarafta bildiklerini konuşuyorsun.- Ben gözümün önünde gördüklerimim anlatayım mı Nisa, ister misin?- Ben her şeyi anlattım.- Anlatayım mı?- Ben her şeyi anlattım- Bence fazla konuşma.- Bu konuda hiçbir çekincem yok, ne istiyorsan anlat.- Sadece Mert’e karşı değil, Mert sana o kadar güvendiği için onun özel hayatını bu kadar ortaya dökmen çok yanlış.- Ben ortaya hiçbir şey dökmedim Aycan.- Ya benim yaptığımın doğruluğu yanlışlığı sizi niye bu kadar alâkadar ediyor?Biz buraya niye geldik? Biz buraya yarışmaya geldik.- Tamam o zaman sen niye bu konulara giriyorsun?- Senin yaptığın yanlışlar, Sercan benim arkadaşımken ben senin dedikodunu yaptım mı seninle alakalı? Yoksa her zaman seni korudum mu? - Sen şu an bu konulara neden giriyorsun?- Siz açtınız çünkü bu konuları.- Bırakın bu işleri. Eğer burada yarışacaksanız yarışınızı yaparsınız, zorluklara göğüs gerersiniz şampiyonluk hedefiniz varsa da ona göre ilerlersiniz. Özel hayatla bu platformun uzaktan yakından alâkası yok.- O zaman sen özel hayatını buraya getirmeyeceksin.- Sen özel hayatını buraya getirip burada kendine burada kendine özel hayat yaratırken seni kimse ateşe attı mı? Sen burada kendine özel hayat yarattın. İki senedir yaratıyorsun. Sen iki senedir özel hayat yaratıyorsun. Seni kimse ateşe attı mı? Yoksa seni herkes zarar görmemen için korudu mu? Yanlış mı? Herkes .... yoluna gitmedi mi bu kız zarar görmesin diye iki senedir.- Kızı üzmeyin. Sen üzme. Sen üzüyorsun.- Benim arkadaşım. Benim kızı üzecek bir durumum yok.- Siz bu olayın içine girmeden önce o kızın hiçbir derdi tasası yoktu. Siz olaya girdiniz ne dediyseniz kız ağlayarak çıktı.- Biz normal muhabbet ediyorduk laf lafı açtı o şaşkınlığı ile beraber oturdu kaldık.- Laf lafı açtı. Hangi lafı açtı acaba? - Benim arkadaşım abi istediğimle konuşurum.- İstediğinle konuşursun ama benim gördüğüm tablo sürekli bu dört kız aralarında kızsal konuları konuşurken aralarına girip fitne fesat karıştırman yönünde, tamam mı?- Gel Yasin. Bana güvenmiyormuş.- Niye hayırdır ne oldu?- Bu bana geçen abi.- Bana güvenmiyormuş bana güvenmediği için beni tanımayarak bana güvenmiyor. Gidiyor Sude'ye de diyor ki "Mert'ten uzak dur."- İki kere ikinin dört olduğunu söylemek yanlışsa...- Sana ne oğlum sana ne? Ben gelip sana Nisa ile alâkalı bir şey söylüyor muyum?- Söyle.- Niye söyleyeyim, niye senin huzurunu bozayım? Niye ortalığı karıştırayım? Mağdur olan kötü duruma düşen bir sürü insanı Nisa da bunlardan biridir zamanında hepimiz koruduk. Kollamadık mı? 2020'de kim var? Herkes bu kız için elinden geleni yapmadı mı üzülmesin ailesi var diye? Yaptı.- Yaptığın bir şeyi, güzel şeyleri de söylemek, başına kakmak da güzel bir şey değil.- Bu kakmak değil.- Sabahtan beri aynı şeyi söylüyorsun sen büyüksün boşver.- Ben bunu söylemezsem işin doğru tarafını gösteremem ben bunu söylemek zorundayım.- Tamam boş ver.- Aynı hareketi onların da yapması lazım bu kadar basit.
- Tamam gösterdin.- Bu niye rezillik oluyor ki zaten?- Tamam hadi gidelim.-Yani kendisi yaşamış bir olayı yeniden yaşattı ama başka birisinin üzerine ki yani sen bir de hani onu savunan bir insandın.- Her sıkıştığında başı hep yardımcı oldum yaptığı dedikoduya bak.- İşte diyorum ya hani nankörlük bu bence.- Nankörlük tabi büyük nankörlük. Öbürü yanındaki de Ogeday beyefendi de yok sana güvenmiyorum, sen beni tanımıyorsun ki, sen kimsin ki bana güveneceksin? "Sana güvenmiyorum, Sude'ye dikkat et dedim görüşme dedim." Ya sana ne sen kimsin ya?- Sen kimsin ki yorum yapıyorsun?- Sen böyle bir konuda nasıl yorum yaparsın?- İyi yani ben de sana güvenmiyorum.- Buraya geldik sen şöylesin sen böylesin. Niye? Ogeday'la birlik olmuşlar. Bütün zannediyorlar ki iki takımı da herkesi kontrol edebilecekler. Ogeday efendinin konuya niye dahil olduğunu soruyorum. Nisa diyelim ki yaptı dedikoduyu o da olabilir. Bir dedikodu yaptı benimle alakalı, Sude'yle alakalı bir şey söyledi, ya kardeşim sana ne? Sen orada diyeceksin ki Nisacığım, sen 2020 yılında bu olayla alakalı zaten sorun yaşadın zaten mağdur oldun. Kimse sen üzülme diye herkes elinden geleni yaptı, seni kötü göstermemek için herkes konuyu kapatmaya çalıştı. Sen Sude'ye şimdi aynı şeyi yaparak kendi yaşadığın şeyi yaşatıyorsun. Bence bu konuyu kapat, özel mevzu şu yarışma bitsin konuşulacak bir şey varsa dışarıda konuşulur. Hiç girme bu konulara demesi lâzımken Ogeday efendinin "Ben sana güvenmiyorum, sen güvenilmez bir adamsın." Beni tanıyor musun Ogeday? "Tanımıyorum ama senden güvensizlik hissediyorum o yüzden de Sude'ye bunu söylememiz lazım". - Söylenmesi gereken şuydu abi bence. Haddine değil. Bu konu özeti şu onların haddine değil herhangi bir üçüncü şahsın haddi değil.- Kendi yaşasın kendi görsün.- Yorum yapmak da olmaz. Tabi ki bu böyledir. O kişinin kendine göre ben arkadaşımı koruyorum psikolojisine girmiş. Şu anda korudun mu ne oldu?- Umarım bir daha böyle bir konu açılmaz. İnşallah bu sondur.- Açılmaz da böyle açılırsa benim acayip tadım kaçtı yani benden böyle sürpriz bir karar görürseniz sakın şaşırmayın.- Şöyle düşün, Sude'nin en uzun arkadaşlığı benim şu anda ve ben orada tek kelime ağzımı açmadım. Gittim, en azından Aycan'a dedim ki onunla mutluysan Mert de işin başında ama şurada kendileri konuşurlar ama herkes konuştu. Hiç hoş olmadı anladın mı?- Ben arka taraftaydım, duyuyorum ama gelemiyorum. Geldiğimde de konu bitmek üzereydi ve ben bunu kendisiyle zaten konuşmak istiyorum ama buna hazır olmam gerekiyor- Ben Mert'e çok değer çok değer veriyorum. Bunlara rağmen hala bunu söyleyebiliyorum ama yani neyin içinde olduğumu bilmiyorum. Nasıl öğreneceğimi bilmiyorum burada mı öğrenebilirim, çıkınca öğrenebilirim bilmiyorum.” şeklinde ifadelere yer verildiği görülmüştür.
Bilindiği üzere, henüz soyut ve somut algısı tam olarak oluşmamış çocuk yaştaki bireylerde, dünyayı gördüğü gibi algılama eğilimi görülmekte; onların dünyaya bakışlarını oluşturmada görsel işitsel medyanın rolü oldukça fazla olmaktadır. Yapılan bir çok bilimsel çalışma henüz sosyalizasyon sürecini tamamlayamamış çocukların, televizyondaki olumsuz içerikten etkilendiklerini, hatta taklit yoluyla kendi hayatlarına uygulamaya çalıştıklarını göstermektedir..
İnsanları etkileme gücü dolayısıyla günümüzde medya en büyük güçlerden birisi haline gelmiştir. Bu güç medyanın bütün insanlara rahatlıkla ulaşabiliyor olmasından kaynaklanmaktadır. Bununla birlikte medyanın sahip olduğu bu güç, beraberinde büyük sorumluluklar da getirmektedir. Özellikle her yaştan izleyicisi bulunan Survivor tarzı yarışmaların bu konudaki etkileme gücü çok yüksektir. Her ne kadar yüksek izlenme oranına sahip olsa da yapılan araştırmalar izleyicilerin önemli bir bölümünün bu türden yarışmaları sakıncalı bulduğunu göstermektedir.
İhlale konu programda; yarışmacılar, yarışmayı kazanabilmek için dedikodu yapmak ve kavgaya varabilecek nitelikte tartışma dahil her türlü yola başvurmaktadırlar. Toplumda hoş karşılanmayan bir çok davranış, başarı elde etmek için âdeta doğallaştırılmış, yarışmanın ve yarışmacıların karakteri haline getirilmiştir. Danıştay Onüçüncü Dairesinin 2017/1459 Esas no ve 2020/684 Karar no'lu "Program biçimi itibarıyla yarışmacıların birbirleriyle rekabet ederken birbirlerini eleştirmeleri esas olmakla birlikte, gerek ses tonu gerekse el ve yüz hareketleriyle birlikte sarf ettikleri ifadelerle, birbirlerinin hâl, tutum ve kişiliklerini hedef alarak aşağıladığı,... yarışmacıların acımasızca rekabet ederek ortaya koydukları hâlin... ayrımcılığa yol açtığı sonucuna varılmıştır." şeklindeki kararı da birlikte değerlendirildiğinde, ihlale konu programda yer alan kaba konuşma, şiddet eğilimi göstermek gibi davranışların çocuklar tarafından kolayca taklit edilebilecek nitelikte olduğu, dolayısıyla içeriğinde dedikodu yapmak, kaba konuşmak, şiddet eğilimi göstermek gibi çocuklara kötü örnek olabilecek çok sayıda davranış modeli barındıran programın, çocuk ve gençlerin ekran başında olduğu korumalı saatlerde (20:33) yayınlanmasının çocuk ve gençlerin fiziksel, zihinsel veya ahlakî gelişimi üzerinde olumsuz etki yaratacağı kanaatine varılmıştır.
Bu nedenle mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8'inci maddesinin ikinci fıkrasının ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Bu itibarla;
6112 sayılı Kanun’un 8'inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan; "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde, çocuk ve gençlerin fiziksel, zihinsel veya ahlakî gelişimine zarar verebilecek türde içerik taşıyan programlar bunların izleyebileceği zaman dilimlerinde ve koruyucu sembol kullanılsa dahi yayınlanamaz." ilkesinin ihlali nedeniyle,
6112 sayılı Kanun'un 32’nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “8’inci maddenin birinci fıkrasının diğer bentleri ile ikinci ve üçüncü fıkralarında ve bu Kanunun diğer maddelerinde belirlenen ilke, yükümlülük veya yasaklara aykırı yayın yapan ve/veya bu Kanun hükümleri kapsamında Üst Kurul tarafından belirlenen yükümlülüklerini yerine getirmeyen medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden yüzde üçüne kadar idari para cezası verilir. …” hükmü uyarınca idari para cezası uygulanması gerektiği,
a) İhlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Aralık 2021 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 94.540.839,25 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, yüzde bir oranı (%1) 945.408,00 TL İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
b) 6112 sayılı Kanun'un 32’nci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentleri dışındaki bentlerini, aynı maddenin ikinci fıkrasını ve bu Kanunun yayın hizmetlerinde ticari iletişimi düzenleyen hükümlerinden herhangi birini yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlal eden medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayını beş güne kadar durdurulur. Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir.” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği hususunun yapılacak tebligatta bildirilmesine,
Üst Kurul Üyesi Okan KONURALP’in karşı oyu ve oyçokluğu ile karar verildi.