İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 01.10.2013 tarihli ve 2907 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
“Diyarbakır Valiliği Emniyet Müdürlüğü, 17 Haziran 2013 tarih ve 457 sayılı yazısıyla, Diyarbakır İlinden yerel yayın yapan Gün TV'nin 01-31 Mayıs 2013 tarihleri arasında yayınladığı haberlerin; 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 8. maddesinin (b) bendinde yer alan; "Irk, dil, din, cinsiyet, sınıf, bölge ve mezhep farkı gözeterek toplumu kin ve düşmanlığa tahrik edemez veya toplumda nefret duyguları oluşturamaz." ve bahsi geçen Kanun'un 8. maddesinin (d) bendinde yer alan; "Terörü övemez ve teşvik edemez, terör örgütlerini güçlü veya haklı gösteremez, terör örgütlerinin korkutucu ve yıldırıcı özelliklerini yansıtıcı nitelikte olamaz. Terör eylemini, faillerini ve mağdurlarını terörün amaçlarına hizmet eder şekilde sunamaz." hükümlerine aykırı olduğu gerekçesiyle Üst Kurul'a şikayette bulunmuştur. Bahsi geçen şikayet üzerine 28.06.2013 tarihinde Uzman raporu tanzim edilmiştir. Üst Kurul, Uzman raporu ve Daire'nin görüşünü birlikte değerlendirmiş olup, Üst Kurul'un 30.07.2013 tarih ve 77 sayılı Kararında yer alan; "Yapılan görüşmeler sonucunda, bahse konu yayınların deşifresindeki iddiaların değerlendirilerek raporun tekrar Üst Kurul'a sunulmasına..." kararı vermiştir. Bu Karar çerçevesinde, Diyarbakır Valiliği Emniyet Müdürlüğü’nün yazısı ekinde yer alan tercüme metninin tamamına raporda yer verilmiştir.Tercüme metni aşağıdaki gibidir:
01.05.2013 PKK lideri Abdullah ÖCALAN 1 Mayıs için bir mesaj gönderdi ve: “Tarihin, soykırımın, katliamın, kapitalizmin akışını yeniden değiştirmek isteyen ve tarihi yeniden yazmak isteyen sizleri 1 Mayıs’ın direniş ruhuyla selamlıyorum!” dedi.
02.05.2013 Rojava’daki savaş ve çatışmalar devam ediyor. Silahlı bir grup, Afrin’in Şerave ilçesine bağlı Xeza köyündeki halk savunma birliğine saldırdı. Saldırı sonucu 2 YPG üyesi yaşamını yitirdi ve 2’side yaralandı. Diğer tarafta Suriye’den Türkiye’ye geçmek isteyen bir grup, polis engelleyince Gümrükteki polis ve çatışanlara saldırdı ve saldırı sonucu 5 kişi yaralandı.
03.05.2013 Türkiye’deki hastanelerde yanlış yapılan tedavilerden dolayı birçok vatandaş mağdur ediliyor. Şırnak’ın İdil ilçesinde İbrahim BALLICA isimli vatandaş baş ağrısı şikayetiyle gittiği hastanede kendisine yanlış iğne yapıldığı için evine felçli olarak geri döndü.
04.05.2013 1. Haber: Türkiye cezaevlerinde tutsaklara yapılan yaptırımlar, demokratik çözüm sürecinin başlamasına rağmen devam ediyor. Birçok cezaevinde var olan tutsakların hakları bilerek ihlal ediliyor.
2. Haber: Uludere ilçesinde PKK’nın yollarını engellenmek için DSİ tarafından yapımına başlanan 7 baraj için yurttaşlann tepkileriyle karşılandı.
06.05.2013 Demokratik öğrenci dernekleri federasyonun kongresine katılan delegeler, PKK lideri Abdullah ÖCALAN tarafından başlatılan demokratik çözüm sürecine dikkat çekildi ve ÖCALAN’ın mesajında da gençlerin rolü ve misyonu belirtiliyor ve kendilerini buna göre örgütleyeceklerini ve mücadeleyi yükselteceklerini hatırlatıldı.
08.05.2013 Türkiye askeri kamplarının federal Kürdistan bölgesinden çıkması için 470 bin imza toplanmıştı ve federal Kürdistan bölgesi meclisine teslim edilmişti. 1 yıl geçmesine rağmen federal bölge hükümeti, kampların çıkarılması ile ilgili olarak bir gayret içerisine girmedi. Gençlik hareketi bir açıklama ile hükümeti uyardı ve radikal eylemler gerçekleştireceklerini belirttiler.
10.05.2013 Malatya’da görülen Kürt siyasetçilerinin duruşmasında mahkeme gözünü kapatıp ceza yağdırdı. Mahkeme heyeti 3 kişiye 54 yıl hapis cezası kesti.
11.05.2013 PKK lideri Abdullah ÖCALAN’a özgürlük imza kampanyası çerçevesinde Irak ve federal kürdistan bölgesinde başlatılan imza kampanyası tüm hızıyla sürüyor. Kampanya çerçevesinde Şengal ve Şehan kentlerinde 40 bin imza toplandı. Öte yandan “ÖCALAN’ın resimlerinin Amed’de asılması” kampanyası da gittikçe yayılıyor. Ergani’den sonra Bismil’de de ÖCALAN’ın resimlerinin evlere ve kurumlara asılması kampanyası başlatıldı.
13.05.2013 Bir arkadaşıyla birlikte bir grup ırkçının saldırısına uğrayan İzmir 9 Eylül Üniversitesi öğrencilerinden Bengi IŞIK, demokratik çözüm sürecinin başlamasının ardından kendilerine yönelik saldırıların arttığını söyledi.
16.05.2013 Amed ve Şırnak’ın Cizre ilçesinde Mayıs ayında yaşamını yitiren PKK’liler için eylemler yapıldı. Dicle Üniversitesinde yürüyüş yapıldı ve Cizre’de de mevlit verildi.
17.05.2013 Milli Eğitim eliyle Kürt çocukları üzerinde uygulanan asimilasyon politikaları kürt dil bayramında en üst seviyeye ulaştı! Muş’un Varto ilçesinde Hatice K. İsimli öğretmen kürt çocuklarına “Ya Türkçe Konuş ya da Sessiz Ol!” yazılı...verdi. Devletin bu ırkçı asimilasyon politikası bir kez daha açıkça ortaya çıkmış oldu.
18.05.2013 Ferhat KURTAY, Necmi ÖNER, Mahmut ZENGİN ve Eşref ANYUT 4’lerin yıl dönümü nedeniyle Deniz KAYA siyasi tutsaklar adına bir basın açıklaması yaparak, 4’lerin ateşi Kürtlerin önünü aydınlatmıştır dedi. Yine anma törenleri Kızıltepe, Nusaybin, Şemdinli ve Siverek’te de yapıldı.
20.05.2013 1. Haber: Her gün değişik skandallara mühürlerini vuran savcılar bu sefer de derneklere yöneldiler. Savcılık, Beş Nisan Mahallesindeki Özgür Yurttaş Derneği üyesi esnaflara fon dağıttığı gerekçesiyle dava açtı. Derneğin eş başkanı Haşem YÜCEL, ‘esnafin sorunlarını belediyeye ve yetkililere iletmek istedik ama bu suç olarak görüldüğünü’ belirterek savcılık kararına tepki gösterdi.
2. Haber: Elimize geçen son dakika haberine göre Erzurum Atatürk Üniversitesinde Kürt öğrencilerle ırkçı öğrenciler arasında kavga çıktığını ve polis ile özel güvenlik görevlileri kavgaya müdahale ederken ırkçı gruba destek verdikleri için de olay büyüdüğünü belirtildi.
21.05.2013 1.Haber: Yeni karakol yapımlarının protestoları Şemdinli ilçesine bağlı Neberojan köyün ardından, Şefetan, Bisosın, Navan, Deman ve Haran köylerine de yayıldı. Yeni karakol yapımlarını dört bir yandan protesto eden köy sakinleri, yeni karakol yapımları durduruluncaya kadar eylemlerine devam edeceklerini belirttiler.
2. Haber: AKP Hükümeti yetkilileri Van depreminin ardından yaptıkları açıklamalarında vatandaşlardan su, elektrik, krediler ve tedavi ücretlerinin alınmayacağı söylemleri yalan çıktı. Van’ın Erciş ilçesinde devlet bir yandan depremzedelerden tedavi ücretlerini alıyor öte yandan da kaymakamlık yetkililerinin ise deprem zamanında gelen yardımları depremzedelere verecekleri yerde hepsini satmışlar.
22.05.2013 1. Haber: Hakkari’nin Şemdinli ilçesine bağlı Nehaberoj köyünde yeni yapılacak karakolların yapımını engellemek için yaptıkları eylemler devam ediyor.
2. Haber: Birkaç günden beri Kürt öğrencelere karşı yapılan saldırılar her geçen gün büyüyor. Erzurum Atatürk Üniversitesindeki saldırıların ardından şimdi de Urfa Harran Üniversitesi öğrencileri ırkçıların saldırılarıyla karşılaştı.
3. Haber: Hakkari’deki Türk Telekom Anadolu Öğretmen Lisesinde, cemaat adına çalışma yapan öğretmenler öğrenciler üzerinde baskı yapıyor ve onları kendi davalarına göre hareket ettiriyorlar. Karşıt öğretmende yapılan iddialar doğrudur ve cemaate yakın öğretmenler sınıf içerisinde kız ve erkek öğrencilerin arasında 45 cm. mesafe koyuyorlar ve onları kendi davalarına adapte etmek için cemaat evlerine gönderiyorlar.
23.05.2013 İzmir Şakran cezaevinde kalan kadın tutsaklar, cezaevinde kendilerine yönelik gerçekleşen hak ihlallerine yazdıkları mektupla dikkat çekerek, kendilerine yönelik ihlallerin acayip olduğunu belirttiler! Cezaevi yönetiminin arama yaparken kendilerine çıplak kalmalarını gerektiğini belirten tutsaklar, çıplak aramaya izin vermediğimiz için bu kez de gardiyanların saldırısına maruz kalıyoruz denildi.
24.05.2013 Spiker Yok: Devlet tarafından kurulan ve gücünü askeriyeden alan korucular, yurttaşlar üzerinde yürüttükleri yaptırımlar her gün arttırıyorlar.
25.05.2013 Ramazan ÖLÇEN: AKP Hükümeti HPG’lilerin geri çekilmesiyle birlikte karakolların yapımını hız verdi ve halk da bu konuda serzenişte bulunuyor. Çukurca BDP ilçe örgütü önünde bir araya gelen yüzlerce yurttaş, sınır bölgelerinde yapılan karakol yapımını protesto etmek amacıyla bir yürüyüş gerçekleştirdi.
27.05.2013 Evrim İPEK: Bitlis Ahlat’ta cezaevinde tutuklu bulunan Gürgün KURT isimli tutsak tedavi edilmediği için beyin kanaması geçirerek yaşamını yitirdi.
28.05.2013 Spiker Ramazan ÖLÇEN: 1. Haber: Botan 2. grupta HPG üyesi Naime KAÇAK, Canlı kalkan olan PKK’ye katılınca ailesi, 9 yıldır kızlarından bir haber alamadıklarını ve ilk defa televizyonda HPG’nin 2. grubun geçişinde kızlarını gördüklerini belirtti. Naime KAÇAK’ın annesi Hanife KAÇAK, kızının Kürt halkın hakları için önemli yerde yer aldığını ve mutluluğunu dile getirdi. Diğer tarafta 4’ü tutuklu 3 HPG’nin annesi Cedide SERHAT’ta devlete çağrı yaparak, PKK lideri Abdullah ÖCALAN’ın yarattığı fırsatı iyi değerlendirilsin ve heba edilmesin denildi.
2. Haber: Bitlis’in Ahlat cezaevinde tedavi edilmediği için beynine kan girerek yaşamını yitiren Gırgin KURT’un cenazesi Van’ın Muradiye ilçesine bağlı Beşparmak köyünde sloganlarla defnedildi.
Spiker Ramazan ÖLÇEN: 3. Haber: Amed’in Lice cezaevindeki tutsaklar, yaptırımları protesto etmek için koğuştaki malzemeleri atarak slogan attılar. Tutsakların isyan çabalarının ardından gardiyanlar ile tutsaklar arasında tartışma çıktı. Amed’in BDP Milletvekili Nursel AYDOGAN, belediye başkanı ve kaymakamın müdahalesinin ardından tartışma sona erdi.
30.05.2013 Spiker Evrim İPEK: 1. Haber: Barış yürüyüşü için çadır nöbeti tutan kadınlar, Rojani köyüne çadırlarını götürmek istediklerinde asker onlara mermi yağdırdı. Şırnak ve Hakkari’daki nöbet çadırların eylemleri devam ediyor.
Spiker: Evrim İPEK: 2. Haber: Koruculuğa 12 yaşında zorlanan E.O. adlı yurttaş, korucu olduğundan dolayı şu anda pişman olduğunu belirtti. E.O. devletin silahını bırakmak istiyor.
31.05.2013 Spiker Evrim İpek: Her Perşembe 34 gencinin kabirlerinde eylem yapan Roboskili aileler, şu ana kadar eylemlerini sürdürdüler. Aileler, devletin katilleri savunduğunu belirttiler.
Yapılan inceleme sonucunda, Diyarbakır Emniyet Müdürlüğü'nün ilgili haberlerin tamamının Kürtçe'den Türkçeye çevirmediği görülmüştür. Bu nedenle haberin detayına ilişkin bilgi sahibi olmamız mümkün olamamıştır. Yazı ekinde yer alan ve raporumuzun önceki bölümlerinde yer verdiğimiz haberin tercümelerine bakıldığında; yapılan veya yapılacak olan etkinliklerin haberlerine ve bazı iddialara yer verildiği görülmüştür. Bu haberlere bakıldığında; "Abdullah Öcalan'ın 1 Mayıs için Mesajının okunduğu, Rojava'da (Suriye'nin kuzeyinde) yaşanan savaş ve çatışmaların yer aldığı, hastanelerde yapılan yanlış tedaviler nedeniyle birçok vatandaşın mağdur olduğu, Cezaevlerinde "tutsakların" haklarının ihlal edildiği, Uludere ilçesinde PKK’nın yollarının engellemek için yapıldığı söylenen 7 baraj için yurttaşların tepki gösterdiği, gençlerin kendilerini ÖCALAN’ın mesajına göre örgütleyeceklerini belirten bir STK temsilcinin görüşlerinin aktarıldığı, Türkiye askeri kamplarının Federal Kürdistan (Kuzey Irak) bölgesinden çıkması için 470 bin imza toplandığı, mahkemelerin Kürt siyasetçilerine ceza yağdırdığı, ÖCALAN’ın resimlerinin Amed’de asılması kampanyasının yayıldığı, bazı öğrencilerin bir grup ırkçının saldırısına uğradığı, Mayıs ayında yaşamını yitiren PKK’liler için eylemler yapıldığı, Milli Eğitim eliyle Kürt çocukları üzerinde uygulanan asimilasyon politikaları Kürt Dil Bayram'ında üst seviyeye ulaştığı, Ferhat KURTAY, Necmi ÖNER, Mahmut ZENGİN ve Eşref ANYUT 4’lerin yıl dönümü nedeniyle Deniz KAYA siyasi tutsaklar adına bir basın açıklaması yaptığı ve 4’lerin ateşi Kürtlerin önünü aydınlatmıştır dediği, her gün değişik skandallara mühürlerini vuran savcıların bu sefer de derneklere yöneldiği, yeni karakol yapımlarının dört bir yandan protesto edildiği, Van’ın Erciş ilçesinde kaymakamlık yetkililerinin deprem zamanında gelen yardımları depremzedelere verecekleri yerde hepsini sattıkları, Hakkari’deki Türk Telekom Anadolu Öğretmen Lisesinde, cemaat adına çalışma yapan öğretmenlerin öğrenciler üzerinde baskı yaptığı, mahkumların cezaevinde çıplak bırakıldığı, korucuların yurttaşlar üzerinde yürüttükleri yaptırımların arttığı, Gürgün KURT isimli tutsağın tedavi edilmediği için beyin kanaması geçirerek yaşamını yitirdiği, koruculuğu bırakmayı düşünen korucuların olduğu, Botan 2. grupta HPG üyesi Naime KAÇAK, Canlı kalkan olan PKK’ye katılınca ailesi, 9 yıldır kızlarından bir haber alamadıklarını ve ilk defa televizyonda HPG’nin 2. grubun geçişinde kızlarını gördüklerini belitttikleri ve Hanife KAÇAK'ın annesi, kızının Kürt halkının hakları için önemli yerde yer aldığını ve mutluluğunu dile getirdiğini ve her Perşembe 34 gencinin kabirlerinde eylem yapan Roboskili aileler, şu ana kadar eylemlerini sürdürdüğü" şeklinde ifadelerin yer aldığı görülmektedir.
Yukarıda belirtilen haber deşifrelerinin ve Diyarbakır Valiliği Emniyet Müdürlüğünün yazısında belirtilen 6112 sayılı yasanın bentlerine aykırı olup olmadığı konusunda, ifade özgürlüğünün sınır ve kapsamına bakmak gerekmektedir. Bu doğrultuda, ifade özgürlüğü konusunda AİHM'in içtihatlarına bakıldığında, Mahkemenin Handyside-Birleşik Krallık Davası'nda (Karar tarihi: 07.12.01976) bu özgürlüğün kapsamına ilişkin genel yaklaşımını, kararın 49. paragrafında; "...İfade özgürlüğü, toplumun ilerlemesi ve her insanın gelişmesi için esaslı koşullardan biri olan demokratik toplumun ana temellerinden birini oluşturur. İfade özgürlüğü, 10. maddenin sınırları içinde, sadece lehte olduğu kabul edilen veya zararsız veya ilgilenmeye değmez görülen 'haber' ve 'düşünceler' için değil, ama ayrıca Devletin veya nüfusun bir bölümünün aleyhinde olan, onlara çarpıcı gelen, onları rahatsız eden haber ve düşünceler için de uygulanır. Bunlar, çoğulculuğun, hoşgörünün ve açık fikirliliğin gerekleridir; bunlar olmaksızın demokratik toplum olmaz. Bu demektir ki, başka şeyler bir yana, bu alanda getirilen her 'formalite', 'koşul', 'yasak' ve 'ceza', izlenen meşru amaçla orantılı olmalıdır." şeklindeki ifadelerle ortaya koymaktadır. AİHM'in yaklaşımın bu doğrulta olduğu ve bu durumun gerçekten de ifade özgürlüğünün var olabilmesi için gerekli olduğu aynı hükme başka kararlarda varması da örnek gösterilebilir (Sunday Times-Birleşik Krallık Karar Tarihi: 26.04.1979). Her iki karardan da anlaşılacağı üzere, ifade özgürlüğünün kapsamı, devletin aleyhine yapılacak yayınları ve ifadeleri de kapsamaktadır. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 10 uncu maddesinin ikinci fıkrasındaki sınırlamaları da göz önüne alarak, bahsi geçen iki kararda da AİHM, '...başka şeyler bir yana, bu alanda getirilen her 'formalite', 'koşul', 'yasak' ve 'ceza', izlenen meşru amaçla orantılı olmalıdır.' ifade özgürlüğünün asıl ve geniş olarak yorumlanması gerektiğine dikkat çekmiştir.
Yukarıda aktarılan AİHM'in ifade özgürlüğüne ilişkin genel yaklaşımın yanı sıra AİHM Kararlarını inceleyerek İnsan Hakları El Kitabı hazırlayan Monica Macovei'nin bilgi ve kanaatlerin açıklanması özgürlüğüne ilişkin yaklaşımına bakmakta da yarar vardır. Macovei'nin bu konudaki görüşleri; "bilgi ve kanaatlerin açıklanması özgürlüğü bir ülkenin siyasi hayatı ve demokratik yapılanması açısından çok büyük önem taşır. Bu özgürlüğün yokluğunda, anlamlı serbest seçimlerin düzenlenmesi mümkün değildir. Ayrıca, bilgi ve kanaat açıklama özgürlüğünün tam olarak kullanımı, özgür ve demokratik bir devlet sisteminin temel göstergesi olan hükümetin serbestçe eleştirilmesini de mümkün kılar." şeklindedir.
AİHM'nin Handyside-Birleşik Krallık Davası'ndaki yaklaşımı ve Monica Macovei'nin görüşleri çerçevesinde ifade özgürlüğü benimsendiğinde, Gün TV'nin yaptığı haber ve yorumların ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilebileceği düşünülebilir."
Şeklinde değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
Diyarbakır Emniyet Müdürlüğünün yaptığı çeviri çerçevesinde ilgili yayınların fikir ve ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilebileceği ve 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Kanun'a aykırı olmadığı kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
İlgili haberler incelendiğinde, ayrıntıları yukarıdaki bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda da belirtildiği gibi, yapılan haber ve yorumların “ifade özgürlüğü” ve “haber alma hakkı” kapsamında olduğu değerlendirmekle, anılan yayında herhangi bir kanuni ihlal unsurunun bulunmadığı kanaatine varılmıştır.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere; GÜN TV logosuyla yayın yapan “GÜN RADYO VE TELEVİZYON YAY. A.Ş.” unvanlı kuruluş hakkında; bahse konu yayını nedeniyle, 6112 sayılı Kanun kapsamında herhangi bir İDARİ YAPTIRIM UYGULANMASINA YER OLMADIĞINA Üst Kurul Üyesi Esat ÇIPLAK’ın karşı oyu ve oy çokluğu ile karar verildi.
