İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 09.10.2020 tarih ve 1935 sayılı yazısına konu BLD logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 08.10.2020 tarihinde saat 09:55’de yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 08.10.2020 tarihinde saat 09:55’de yayınladığı "Aronia Özlü Ultra Panax" isimli ürünün ticari iletişim yayınında, “(…) Kalp damar rahatsızlıklarından...damar sertliği şikayeti olanlar varsa, ailesinde yüksek tansiyon şikayeti olanlar var ise, bunun dışında böbrek yetmezliği şikayeti olanlar varsa bulunmaz bir nimettir. Mesela bazı insanları görürsünüz bypass olmuştur, merdiven çıkarken tekrar o 5-6 ay sonra yorulur, nefes nefese kalır. Bu kürü uyguladığında evelallah ne kadar zinde çıktıklarının da farkına varacaklardır. Bu öyle bir kür ki; bunu dediğim gibi yüksek tansiyon şikayeti olanlar, kalp damarları içten yağlananlar, karaciğer yağlanması olanlar, kalp damar rahatsızları işte damar sertliği... Bakın normalde bakın benim altı ayda bir uyguladığım bir kürdür…En önemlisi de kansere karşı önleyici etkisi…üstelik bu çayla metabolizmanız dengelenecek, boşaltım sistemi çalışacak, zayıflama hususunda yüksek etki sağlayacak ve özel formül çayımız damar sertleşmesine karşı etkili. Tam olarak sağlığınıza kavuşun.…Tansiyon sorunu olanlardan metabolizması çalışmayanlara kadar, kalp hastaları, damar hastaları, şeker hastaları, cinsel fonksiyon bozukluğu olan hastalar. Evet, kalp ve damar yolları açtığı için Aronia Özlü Ultra Panax'la cinsel sorunlarınıza da ultra etkileyecek. Kilo sorunu olanlar, karaciğer hastaları, cilt hastaları, sivilce ve aknesi olanlar, nefes darlığı çekenler, uyku sorunu olanlar; bu Allah'ın mucize bitkilerinden olan aronia bitkisi size sağlık, dinçlik ve mutlu bir yaşam verecek. Panax; kalp damar hastalıklarının ortadan kalkmasına, damarlarınızda oluşabilecek bütün sorunları ortadan kaldırmaya, organlarınızın düzenli çalışmasına yardımcı bir üründür.Kas gücünü, vücut dayanıklılığını ve fiziksel performansı artırmak, kolestrol ve kan şekeri seviyesini dengelemek, erkek ve kadınlardaki cinsel sorunların giderilmesine yardımcı olmak, kısaca her yaşta genç kalabilmek için size Panax'ı sunuyoruz. …Kalp hastaları, damar hastaları, şeker hastaları, karaciğer yağlanmaları olanlar, fazla kiloları olanlar için Aronia Özlü Ultra Panax çok etkili ve kuvvetlidir. Aynı zamanda sivilce ve akne yaraları olanlar, cilt hastaları, idrarını tutamayanlar, metobolizması çalışmayanlar, nefes darlığı olanlar, kilo sorunu olanlar, fazla kilolarından kurtulamayanlar için de aronia ve aloe vera özlü çayımız da etkili ve tesirlidir. Kullandığınız kimyasal ilaçları bir kenara bırakın. Tamamen doğal yüce Yaratan'ın bizlere bahşettiği bitkilerin gerekli özlerinde özel miktar formülü ile hazırlanmış olan bu Aronia Özlü Ultra Panax soft jel kür, sizlerin ve ailenizin sağlığı için uzmanlarımız tarafından hazırlanıyor.",“0212 700 18 ..", "Aronia Özlü Ultra Panax", "4 Kavanoz 120 Kapsül", "99 TL + Kargo", "Aronia Özlü ve Aleo Vera Özlü 30 Adet Çay Hediye", "Damar Hastaları", "Şeker Hastaları", "Tansiyon Hastaları", "Kalp Hastaları", "Karaciğer Yağlanması", "Nefes Darlığı", "Kilo Sorunu", "Metabolizma Sorunu", "Cinsel Sorun", "Saç Sorunu", "Sivilce Sorunu", "Uyku Sorunu", "Tüm Hastalıklarınıza Faydalı Kür" vb. şeklinde sözlü ve yazılı ifadelerle, ürünün kalp hastalarına, damar sertleşmesi sorunu olanlara, tansiyon sorununa, metabolizması çalışmayanlara, şeker hastalarına, cinsel fonksiyon bozukluğu olan hastalara, kilo sorunu olanlara, karaciğer hastalarına, cilt hastalarına, sivilce ve aknesi olanlara, nefes darlığı çekenlere, uyku sorunu olanlara iyi geldiği vurgulanarak, sağlık beyanıyla tanıtım ve satışına yönelik yayın yapıldığı görülmüştür.

Bilindiği üzere, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasında; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.

Diğer yandan, 03 Temmuz 2015 tarih ve 29405 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkındaki Yönetmeliğin Tanıtım Faaliyetlerinin Kapsamı ve Esaslarının anlatıldığı 5’inci maddesinin 3’üncü fıkrasında “Ürünlerin internet dahil halka açık yayın yapılan her türlü medya ve iletişim ortamında program, film, dizi film, haber ve benzeri yollarla doğrudan veya dolaylı olarak topluma tanıtımı yapılamaz…” hükmü,

Gıda kapsamında değerlendirilerek izin verilen ürünlere ilişkin, 5996 sayılı Kanuna dayanılarak hazırlanan Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nin 6. maddesinin 3.fıkrasında ise "...bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğunu bildiren veya böyle özelliklere atıfta bulunan ifadeler yer alamaz..." hükmü yer almaktadır.

Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; insan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten, ileri süren veya ima eden tüm ifadeler sağlık beyânı olarak kabul edildiği, bununla birlikte, TV ve radyo kanallarının reklamlarında veya programlarında gıda takviyeleri ve bazı kozmetik ürünlerin "zeka seviyesinde artış, iştahsızlık, erken boşalma, iktidarsızlık, sperm sayılarını arttırma, cinsel sorunları giderme, tansiyon ve ritm bozuklukları, mide bağırsak problemleri, hepatit C, hepatit B, diyare, hemoroid, gastrit/reflü, kolesterol seviyesini azaltma, astım şikayetlerinin giderilmesi, kemik erimesi, trombosit düşüklüğü, kanser (tümör), karaciğer büyümesi, kansızlık, idrar yolları problemleri, migren, baş ağrısı, uçuk tedavisi, metabolizmayı hızlandırması, sindirimi kolaylaştırması, hazımsızlığa iyi gelmesi" gibi bir çok sağlık beyanıyla tanıtımı ve satışı yapıldığı, yanı sıra bazı kozmetik ürünlerinde "bel ve boyun fıtığı, kireçlenme, romatizma, diz ve kas ağrısı, sırt ağrısı, eklem ağrıları, saç çıkarma, kellik" gibi semptomlarda tedavi edici özelliği belirtilerek yani sağlık beyanında bulunularak tanıtım ve satışının yapıldığı belirtilmektedir.

Bahse konu ürünün tanıtım ve satışına yönelik ihlale konu yayında, söz konusu ürünün kalp hastalarına, damar sertleşmesi sorunu olanlara, tansiyon sorununa, metabolizması çalışmayanlara, şeker hastalarına, cinsel fonksiyon bozukluğu olan hastalara, kilo sorunu olanlara, karaciğer hastalarına, cilt hastalarına, sivilce ve aknesi olanlara, nefes darlığı çekenlere, uyku sorunu olanlara iyi geldiği vurgulanarak, birçok rahatsızlığa çözüm olarak sunulduğu ve ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla tanıtım ve satışının yapıldığı sabit olup, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan ürünlerin sağlık beyanı ile tanıtılması ve bu tanıtımda yer alan ifadelerin, insanların hastanelere, tıp doktorlarına ve tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği, toplum sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceği kanaatine varılmıştır.

Yukarıda yer alan açıklamalar dikkate alındığında; ihlale konu yayında, söz konusu ürünün çok sayıda rahatsızlığa çözüm olarak sunularak, sağlık beyanı ile tanıtım ve satışının yapılmasının, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasına ve ilgili mevzuatına aykırılık taşıdığı, dolayısıyla mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına... yer verilemez..." hükmünün ihlal edildiği sabit görülmüştür.

Anılan yayın kuruluşu hakkında; evvelce Üst Kurul’un 19, 27.08.2020,03.09.2020 tarih ve 2020/34,35,36 sayılı toplantılarında alınan 16-19, 38-45 ve 41-55 No’lu kararları ile, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21-25,27, 28.08.2020 tarihli yayınlarında, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin 4’üncü fıkrasının ihlali nedeniyle idari para cezası müeyyidesinin uygulanmasına karar verildiği, anılan kararların kuruluşça 12,13.09.2020 tarihinde tebellüğ edildiği, bu defa 13.09.2020 tarihli yayını nedeniyle Üst Kurul’un 23.09.2020 tarih ve 2020/39 sayılı toplantısında alınan 24 No’lu kararı ile, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin 4’üncü fıkrasının bir yıl içinde tekraren ihlali nedeniyle aynı Kanun’un 32’inci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca 10 gün süreyle yayınının durdurulmasına karar verildiği, Üst Kurul Kayıtlarından anlaşılmış olmakla; kuruluşun 08.10.2020 tarihinde saat 09:55’de yayınladığı "Aronia Özlü Ultra Panax" isimli ürünün tanıtım ve satışının yapıldığı ticari iletişim yayını ile, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde ikinci kez tekraren ihlali nedeniyle; Kanun’un 32’nci maddesinin beşinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan kuruluşun YAYIN LİSANSININ İPTALİNE karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Bu itibarla;

GM RADYO TELEVİZYON YAYINCILIK A.Ş. unvanlı ve “BLD” logolu medya hizmet sağlayıcı kuruluşun, 08.10.2020 tarihinde saat 09:55’de yayınladığı ticari iletişim yayınında, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının bir yıl içinde ikinci kez tekraren ihlali nedeniyle, 6112 sayılı Kanun'un 32’nci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan "8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının on güne kadar durdurulmasına; ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir." hükmü uyarınca YAYIN LİSANSININ İPTALİNE,

Yayın Lisansının iptaline rağmen yayınına devam etmesi halinde, 6112 sayılı Kanun’un “Adli Yaptırımlar” başlıklı 33’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan "Üst Kuruldan yayın lisansı almadan veya yayınları Üst Kurul tarafından geçici olarak durdurulmasına ya da yayın lisansı iptal edilmesine rağmen yayın yapan gerçek kişiler ile tüzel kişilerin yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü, bir yıldan iki yıla kadar hapis ve bin günden beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Tüzel kişiler hakkında ayrıca 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 60 ıncı maddesindeki güvenlik tedbirleri uygulanır. İzinsiz olarak faaliyetine devam eden yayın cihaz ve tesisleri Üst Kurulca mühürlenerek kapatılır." hükmü uyarınca işlem yapılacağı hususunun, kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,

İlgili kuruluşun yayın lisansının iptal edildiği hususunun Kanun’un 29’uncu maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca işlem yapılmak üzere TÜRKSAT A.Ş.’ye bildirilmesine,

Ayrıca, Reklam Kurulu Yönetmeliğinin 7’nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan “Ticari reklam ve haksız ticari uygulamaları, (a) bendinde belirlenen ilkeler çerçevesinde incelemek ve gerektiğinde denetim yapmak” hükmünün uygulanması ve uygun görülmesi halinde 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun “Ceza Hükümleri” başlıklı 77’nci maddesi hükümleri uyarınca işlem yapılmasını teminen dosyanın Reklam Kurulu’na gönderilmesine,

Oy birliği ile karar verildi.