İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 11.11.2013 tarihli ve 3335 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
“Park TV logosuyla yayın yapan kuruluşta, 07.11.2013 tarihinde saat 20.38.20'de, yayınlanan reklam kuşağında, yetişkinleri ilgilendiren Formen adlı iki bitkisel ürünün tanıtım ve satışına yönelik ticari iletişim yayına 4dk.57sn. süreyle yer verildiği tespit edilmiştir.(klip1-forman)
Buna göre, Forman adlı ürünün tanıtımında yer alan ifadelerden bazıları ise şu şekildedir:
"...Forman vücudunuzu güçlendirmeye, kan dolaşımınızı hızlandırmaya, sinirlerinizi gevşetmeye, yorgunluğunuzu gidermeye, kalbinizi ferahlatmaya, performansınızı arttırmaya yardımcı olur....Forman, stres kaynaklı cinsel problemlerin giderilmesine yardımcı bitkisel gıda takviyesidir. Kas gücünü ve dayanıklılığını artırmaya, vücut direncini yükseltmeye yardımcı olur. Forman ile daha uzun geceler artık sizleri bekliyor. Testesteron seviyesinin düşük olduğu durumlarda, iktidarsızlık gibi sorunlarda, sperm sayısının azlığında, kan akışını ve basıncını düzenlemede, kan dolaşımının artmasında tamamen doğal destek ürünü olarak sizlere yardımcı olur. ..Haftada aç karnına alacağınız bir Forman tablet yedi dakika içerisinde etkisini göstermeye başlar ve sağladığı yüksek performans yedi gün boyunca devam eder... Sağlıklı bir cinsel hayat, maksimum bir güç, maksimum performans için sizlere Forman'i öneriyoruz Erkeklerin işlevsel problemlerinin giderilmesine yardımcı olan Forman doğada bulunan şifalı bitki özlerinden elde edilmiş mucize bir formüldür. Bugüne kadar yaşadığınız problemleri unutun. Erken boşalmadan, sertleşme sorununa, sperm sayısının azlığına karşı doğadaki bitkilerden destek alabilirsiniz. Forman gençlik ve güçlük hissine, sinir sisteminin düzenlenmesine, hormon üretiminin desteklenmesine ve kan dolaşımının artmasına yardımcı olur...Forman Amerika ve Türk Tarım Bakanlıklarından izinli bir üründür." şeklinde olduğu görülmüştür.
Yayın esnasında, "Forman Siparişi Veren Herkese PANAX Hediye!, 109 TL K.D.V. Dahil, Bilgi ve Sipariş Hattı, 0212 470 20 20, www.dogadanhaber.com" ibarelerinin sözlü ve yazılı olarak ekranda yer aldığı görülmektedir. Ayrıca ticari iletişim yayını içinde bu ürünü kullandığını ve fayda gördüğünü belirten kişilerin ifadelerine de yer verilmiştir.
Yukarıda belirtilen ifadeler değerlendirildiğinde; Forman adlı ürünün stres kaynaklı cinsel problemlerin giderilmesinde, kas gücünün ve dayanıklılığının artırılmasında, vücut direncini yükseltmede, testesteron seviyesinin düşük olduğu durumlarda, iktidarsızlık gibi sorunlarda, sperm sayısının azlığında, kan akışını ve basıncını düzenlemede, kan dolaşımının artmasında, erken boşalmadan sertleşme sorununa, sinir sisteminin düzenlenmesine, hormon üretiminin desteklenmesine faydalı olan bir bitkisel ürün olduğunun iddia edildiği görülmektedir. Bu bağlamda, bitkisel gıda takviyesi olduğunun belirtilmesine rağmen Forman adlı ürünün sağlık beyanıyla tanıtım ve satışının yapıldığı, hastaların bitkisel tedavileri kullanmaya teşvik edildiği anlaşılmaktadır. Sağlık Bakanlığı'nın ilgi yazıları incelendiğinde, bitkisel gıda takviyelerinin bu şekilde tanıtım ve satışının yapılmasının toplumu yanıltıcı ve tüketicilerin çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu kanaatine varılmıştır. Ayrıca, yetişkin izleyici kitlesini ilgilendiren cinsel içerikli bir ürünün tanıtımına çocuk ve genç izleyicilerin ekran başında olacağı erken saatte yer verilmesi, cinsel kimliği henüz oluşmamış bu kitleyi olumsuz etkileyeceği düşünülmektedir.”
Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
Söz konusu yayın ile 6112 sayılı Kanun'un 9'uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) ve (ç) bentleri hükümlerinin ihlal edildiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe : Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Sağlık Bakanlığı, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; bitkisel ürün/gıda takviyesi/ Kozmetik Kanunu'na tabi olan ve haricen uygulanan jel, krem, maske şampuan, losyon vb. ürünlerin endikasyon bildirerek, hastalık tedavisine yönelik iddia ve ibarelerle reklam/tanıtım ve satışının yapılmasının uygun olmadığı, tedavi amacı ile kullanılan ürünlerin hekim önerisinde ve eczacının uyarısı doğrultusunda kullanılması gerektiği, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan söz konusu ürünlerin tanıtım ve satışının aldatıcı, yanıltıcı olduğu, halk sağlığının tehdit edildiği ve tüketicilerin yanıltılarak istismar edildikleri düşünceleriyle bu tür reklamların yasaklanması gerektiği belirtilmektedir. Bu nedenle söz konusu yayında, 6112 sayılı Kanun’un 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının (c) bendinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Söz konusu kuruluşa 01.04.2013 tarihli yayını nedeniyle evvelce Üst Kurulun 17.04.2013 tarih ve 2013/24 sayılı toplantısında alınan 74 nolu kararıyla 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının ( c) bendi uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşıldığından; 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının ( c) bendini tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması gerektiği,
Bununla beraber ürünün tanıtımında ve ürünün etkinliğini anlatmada kullanılan ifadelerin çocuk ve gençlerin fiziksel, ahlaki ve zihinsel gelişimlerini zedeleyebileceği tespit edildiğinden 6112 sayılı Kanun’un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (ç) bendinin de ihlal edildiği,
Kanaatine varılmıştır.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere, PARK TV logosuyla yayın yapan ZİRVEPARK RADYO TELEVİZYON YAYINCILIK A.Ş unvanlı kuruluş hakkında;
1-6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan; “Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek.”ilkesini tekraren ihlali nedeniyle, 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca;
a- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Ekim 2013 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 5.500,00 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin) ( 2013 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 11.886 -onbirbinsekizyüzseksenaltı - ) Türk Lirasından az olamayacağından 11.886 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
b- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Bilkent Şubesi, Ankara TR 84000 100 1762 00 999999-5001 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin,kanun yoluna başvurmadan önce peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, belirtilen süre içerisinde ödenmeyen ve kesinleşen idari para cezasının 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,
2- 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (ç) bendindeki “Çocukların fiziksel, zihinsel veya ahlakî gelişimine zarar vermemek, deneyimsizliklerini veya saflıklarını istismar ederek, çocukları bir ürün veya hizmeti satın almaya veya kiralamaya doğrudan yönlendirmemek; çocukları reklamı yapılmakta olan ürün veya hizmetleri satın almak için ebeveynlerini veya başkalarını ikna etmeye doğrudan teşvik etmemek; çocukların ebeveynlerine, öğretmenlerine veya diğer kişilere duyduğu güveni istismar etmemek veya sebepsiz olarak çocukları tehlikeli durumlarda göstermemek.” hükmünün ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre “UYARI” YAPTIRIMININ UYGULANMASINA, aynı yayın ilkesinin tekraren ihlali halinde, Kanunun 32 nci maddesinin İkinci fıkrasında yer alan; “Uyarının ilgili kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı halinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir.” hükmü uyarınca idari para cezası yaptırımı uygulanacağının yapılacak tebligatta bildirilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.