İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 04.12.2013 tarihli ve 3581 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
“Park TV logosuyla yayın yapan kuruluşta, 01.12.2013 tarihinde saat 17.45.26'da, yayınlanan reklam kuşağında, yetişkinleri ilgilendiren Forman adlı bitkisel ürünün tanıtım ve satışına yönelik ticari iletişim yayına 4dk.57sn. süreyle yer verildiği tespit edilmiştir.
Buna göre, Forman adlı ürünün tanıtımında yer alan ifadelerden bazıları şu şekildedir:
"...Forman vücudunuzu güçlendirmeye, kan dolaşımınızı hızlandırmaya, sinirlerinizi gevşetmeye, yorgunluğunuzu gidermeye, kalbinizi ferahlatmaya, performansınızı arttırmaya yardımcı olur... Forman, stres kaynaklı cinsel problemlerin giderilmesine yardımcı bitkisel gıda takviyesidir. Kas gücünü ve dayanıklılığını artırmaya, vücut direncini yükseltmeye yardımcı olur. Forman ile daha uzun geceler artık sizleri bekliyor. Testesteron seviyesinin düşük olduğu durumlarda, iktidarsızlık gibi sorunlarda, sperm sayısının azlığında, kan akışını ve basıncını düzenlemede, kan dolaşımının artmasında tamamen doğal destek ürünü olarak sizlere yardımcı olur. ..Haftada aç karnına alacağınız bir Forman tablet yedi dakika içerisinde etkisini göstermeye başlar ve sağladığı yüksek performans yedi gün boyunca devam eder... Sağlıklı bir cinsel hayat, maksimum bir güç, maksimum performans için sizlere Forman'i öneriyoruz Erkeklerin işlevsel problemlerinin giderilmesine yardımcı olan Forman doğada bulunan şifalı bitki özlerinden elde edilmiş mucize bir formüldür. Bugüne kadar yaşadığınız problemleri unutun. Erken boşalmadan, sertleşme sorununa, sperm sayısının azlığına karşı doğadaki bitkilerden destek alabilirsiniz. Forman gençlik ve güçlük hissine, sinir sisteminin düzenlenmesine, hormon üretiminin desteklenmesine ve kan dolaşımının artmasına yardımcı olur... Forman Amerika ve Türk Tarım Bakanlıklarından izinli bir üründür." şeklinde olduğu görülmüştür.
Yayın esnasında, "Forman Siparişi Veren Herkese PANAX Hediye!, 109 TL K.D.V. Dahil, Bilgi ve Sipariş Hattı, 0212 470 20 20, www.dogadanhaber.com" ibarelerinin sözlü ve yazılı olarak ekranda yer aldığı görülmektedir. Ayrıca ticari iletişim yayını içinde bu ürünü kullandığını ve fayda gördüğünü belirten kişilerin ifadelerine de yer verilmiştir.
Sağlık Bakanlığı İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; bazı TV ve radyo kanallarının reklam veya programlarında gıda takviyelerinin, muhtelif hastalıklara iyi geldiği şeklindeki sağlık beyanlarıyla tanıtımı ve satışının yapıldığı, yayınlarda sürekli olarak hastaların bitkisel tedavileri kullanmaya teşvik edildiği, hastaların tıbbi tedaviden uzaklaştırıldığı ve yüksek maliyetli ürünleri kullanmak zorunda bırakıldığı belirtilmiştir.
Sağlık Bakanlığı İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu ilgi yazısında; tanıtımlarda ürünleri kullandığını ve faydalı olduğunu beyan eden kişilerin seçilmekte olduğunu, güya toplumu bilgilendirmek amacıyla uzmanlıkları akademik olarak kanıtlanmamış olan şahısların görüşlerine yer verildiğini ve bu programlarda Doktor unvanlı Mustafa Eraslan ve Ömer Coşkun gibi sağlık meslek mensuplarının da doğrudan veya dolaylı olarak rol aldığının yakından müşahede edildiğini ifade etmiştir. Sağlık Bakanlığı İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu ilgi yazısında ayrıca, endikasyon belirtilen ürünler için Sağlık Bakanlığınca ruhsat düzenlenmesi gerektiği ve mevzuat gereğince televizyon ve radyo aracılığı ile sağlık beyanı belirtilerek ürün satış ve pazarlanmasının uygun olmadığı ifade edilmiştir.
Yukarıda belirtilen ifadeler değerlendirildiğinde; Forman adlı ürünün stres kaynaklı cinsel problemlerin giderilmesinde, kas gücünün ve dayanıklılığının artırılmasında, vücut direncini yükseltmede, testesteron seviyesinin düşük olduğu durumlarda, iktidarsızlık gibi sorunlarda, sperm sayısının azlığında, kan akışını ve basıncını düzenlemede, kan dolaşımını arttırmada, erken boşalmada, sertleşme sorununda, sinir sistemini düzenlemede, hormon üretimini desteklemede faydalı bir bitkisel ürün olduğunun iddia edildiği görülmektedir. Bu bağlamda, bitkisel gıda takviyesi olduğunun belirtilmesine rağmen Forman adlı ürünün sağlık beyanıyla tanıtım ve satışının yapıldığı, hastaların bitkisel tedavileri kullanmaya teşvik edildiği anlaşılmaktadır. Sağlık Bakanlığı'nın ilgi yazıları incelendiğinde, bitkisel gıda takviyelerinin bu şekilde tanıtım ve satışının yapılmasının toplumu yanıltıcı ve tüketicilerin çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu kanaatine varılmıştır.
Ayrıca, yetişkin izleyici kitlesini ilgilendiren cinsel içerikli bu ürünün tanıtımına çocuk ve genç izleyicilerin ekran başında olacağı erken saatte yer verilmesi, cinsel kimliği henüz oluşmamış bu kitleyi olumsuz etkileyeceği düşünülmektedir.”
Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
Söz konusu yayın ile 6112 sayılı Kanunun 9. maddesinin 6. fıkrasının (c) ve (ç) bentlerinin ihlal edildiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe : Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Söz konusu yayına ait deşifre kayıtlarının ve ilgili video görüntülerinin tetkikinde; yayın kuruluşunun rapora konu ürün tanıtımlarının izleyiciyi yanıltıcı, istismar edici ve izleyicilerin sağlığına ve çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu, ayrıca yetişkin izleyici kitlesini ilgilendiren cinsel içerikli bir ürünün tanıtımına çocuk ve genç izleyicilerin ekran başında olacağı bir saatte (17.45) yer verildiği anlaşılmıştır.
Bu nedenle yayında, 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) ve (ç) bentlerinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Söz konusu kuruluşa 01.04.2013 tarihli yayını nedeniyle evvelce Üst Kurulun 17.04.2013 tarih ve 2013/24 sayılı toplantısında alınan 74 nolu kararıyla 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) ve 02.09.2013 tarihli yayını nedeniyle evvelce Üst Kurulun 03.10.2013 tarih ve 2013/56 sayılı toplantısında alınan 99 nolu kararıyla (ç) bentleri uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşılmakla, 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) ve (ç) bentlerini tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması gerektiği,
Ancak; anılan yayıncı kuruluşun bahse konu yayınıyla; hem 6112 Sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendini hem de (ç) bendini tekraren ihlal etmesi ve her iki ihlal için de kanunda idari para cezası öngörülmüş olması nedeniyle, 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 15 inci maddesinin birinci fıkrasındaki; “Bir fiil ile birden fazla kabahatin işlenmesi halinde bu kabahatlere ilişkin tanımlarda sadece idari para cezası öngörülmüşse, en ağır idari para cezası verilir.” hükmü gereğince, tek idari para cezası yaptırımının uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere; aynı yayınla birden fazla yayın ilkesi ihlali olduğundan ve her iki ihlal de idari para cezası yaptırımını gerektirdiğinden, 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 15 inci maddesinin birinci fıkrası hükmü gereğince, bahse konu ihlallerden en ağır cezanın verilmesi öngörüldüğünden, 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendindeki; "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek." ve (ç) bendindeki; “Çocukların fiziksel, zihinsel veya ahlakî gelişimine zarar vermemek, …” hükmünün tekraren ihlali nedeniyle, PARK TV logosuyla yayın yapan ZİRVEPARK RADYO TELEVİZYON YAYINCILIK A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında;
1- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Kasım 2013 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 8.000,00 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin) ( 2013 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 11.886 -onbirbinsekizyüzseksenaltı - ) Türk Lirasından az olamayacağından 11.886 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
2- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Bilkent Şubesi, Ankara TR 84000 100 1762 00 999999-5001 no’lu hesabına “6112 sayılı Kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı Kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, kanun yoluna başvurmadan önce peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, belirtilen süre içerisinde ödenmeyen ve kesinleşen idari para cezasının 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.