İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 24.01.2018 tarih ve 61 sayılı yazısına konu SHOW RADYO çağrı işaretiyle yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 16.01.2018 tarihinde saat 22:00’da yayınladığı "Matrax" isimli yayınına ilişkin uzman raporu ile ses kayıtlarının incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, SHOW RADYO çağrı işaretiyle yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 16.01.2018 tarihinde saat 22:00’da yayınladığı "Matrax" adlı programda; “(…) Bu demiş aha benim Karımdır. Aha da Karım benim Cumhurbaşkanı Yardımcımdır demiş. Ya ne komik ya. Dünyanın en komik yaklaşımlarından biri. Ancak böyle geri geri kalmış zihinlerde bunlar gerçekleşebiliyor. İnsanda biraz utanma olur ya! Utanma olur, der ki ben akrabamı yakınımı atamayayım, getirmeyeyim. Ya bırak kapatsın beni ya! …4 duvar evet. Bu arada yolsuzluk izleme örgütü, böyle bir örgüt varmış. Yolsuzluk izleme örgütleri tarafından verilen En Yolsuz Lider unvanına sahipmiş İlham Aliyev. Dünyanın dört bir yanına dağılmış inanılmaz bir servet öyküsü varmış kendisinin. (…) 2003 yılında birçok uluslararası kurulun hileli tabirini kullandığı seçimlerle Babası Haydar Aliyev’in yerine geçmiş. Hileli seçimlerle Cumhurbaşkanlığını kazandığı söyleniyor 2003’te. - Siz bu olayları nereden biliyorsunuz?-Biz de okuyoruz, biz de gazete okuyoruz. Ardından 2009’da düzenlediği referandumla Azerbaycan Anayasası’nda bulunan Cumhurbaşkanlığı seçilme sınırı ile ilgili maddeleri baskıyla ortadan kaldırmış ve saltanatını devam ettirmeyi başarmış. - Aman aman aman (…)- Ben bu adama öfkeliyim. Ben yani böylesine halklarına baskı yapan herkese öfkeliyim en azından bu arkadaşla ilgili bir şey söyleyebilirim. Bak 1962’de Bakü’de doğmuş, 82’de Moskova’da ….(Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in biyografisini okuyor) Dubai’de kendisine Dubai Sultanı deniyormuş galiba. - Zeki Bey, lütfen lütfen - Evet, 2003’ten bugüne kadar yapılmış bütün seçimlere sahtecilik ve hile damga vurmuş Azerbaycan’da ama hiçbir şeyi değiştirmemiş bu. Bu süreç içerisinde baba Aliyev döneminde olan özgürlükler defnolmuş güç tamamen iktidar partisinin daha doğrusu iktidarda olan ailenin eline geçmiş. İlham Aliyev’in yıllık geliri 280.000 dolar olarak görünüyor olmasına rağmen, Aliyev’in malikaneleri büyüdükçe büyüyormuş. Sadece 14 yaşında olan oğlu Dubai’de 9 lüks malikaneye sahipmiş. Aliyev’in iki kızı Leyla ve Arzu ise 30 milyon dolar değerinde yine Dubai’de villalara sahipmiş. Ayrıca Aliyev bundan birkaç ay önce Bodrum Yalıkavak’ta 13 milyon lira değerinde bir otelin sahibi olmuş. Hangi otelse bilelim de gitmeyelim ya. Nisan ayında Washington Night (…) uluslararası komisyonu ile The Guardian İngiliz Gazetesi işbirliği sonucu çıkan raporlar Aliyev’in kızları adına kayıtlı İngiliz Virgin adalarında bulunan pek çok mal varlığına sahip olduklarını ortaya koymuş. Adada, Virgin Adaları. -Zeki Bey yarın sizi 4 duvar arasından arayacağım.- Merak etme kardeşim. Ben konuşuyorum. Sen deki öyle bir şey yapmamıştır, çok dürüsttür, ben seviyorum falan desen. (…) Ailenin yurt dışında toplam serveti milyarlar değerinde imiş. Kanarya, Çek Cumhuriyetinde olan gizli şirketlerinden Dubai’deki malikanelerine kadar uzanan ve daha niceleri bilinmeyen varlıkların sahibi olan bir aile ortalama maaşın 420 Dolar olduğu bir ülkenin Sultanları. Aliyev (…) oğluyla Suç ve Yolsuzluk Raporları Projesi adlı bir Sivil Toplum örgütü tarafından yılın en yolsuz lideri ödülünü kazanmış (…)” şeklinde ifadelere yer verildiği tespit edilmiştir.

İhlale konu yayında, sunucu tarafından, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlhan Aliyev’in geri kalmış zihne sahip, utanmaz, yolsuzluklar konusunda Dünya’nın bir numaralı lideri olarak nitelendirildiği, ayrıca, ailesinin yurt dışında büyük bir servet, şirketler ve malikanelerin sahibi olduğu, seçimleri hile ile kazandığı, saltanatını devam ettirebilmek için baskıyla Anayasayı değiştirdiğinin söylendiği, bu tarz söylem ve ifadelerin medya hizmet sağlayıcı kuruluş tarafından dile getirilmesinin kamusal sorumluluk anlayışıyla bağdaşmadığı, eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü, aşağılayıcı ve iftira niteliğinde ifadeler içerdiği, bu tür ifadelerin toplumda nefret duyguları oluşmasına neden olabileceği, bu nedenlerle mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8'inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (ç) bentlerinin ihlal edildiği, ayrıca söz konusu ifadeler nedeniyle program sunucusunun da sorumluluğunun olduğu kanaatine varılmıştır.

6112 sayılı Kanun'un,

8'inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinin ihlaline OY BİRLİĞİ İLE,

8'inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin ihlaline, Üst Kurul Üyesi İsmet DEMİRDÖĞEN ve İlhan TAŞCI’nın karşı oyları ve oy çokluğu ile karar verilmiştir.

Bu ihlaller nedeniyle, Anılan yayın kuruluşu hakkında; 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinin ihlali nedeniyle Kanun’un 32’inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, ihlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, %1 oranında idari para cezası uygulanmasına OY BİRLİĞİ ile,

6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin ihlali nedeniyle; Kanun’un 32’inci maddesinin birinci fıkrası hükmü uyarınca, ihlalin ağırlığı, ihlalin mahiyeti, anılan madde ile korunmak istenen kamusal menfaat göz önünde bulundurularak, %5 oranında idari para cezası uygulanmasına ve idari tedbir olarak program yayınının beş (5) kez durdurulmasına Üst Kurul Üyesi İsmet DEMİRDÖĞEN ve İlhan TAŞCI’nın KARŞI OYLARI VE OY ÇOKLUĞUYLA karar verilmesi takdir edilmiştir.

Bu itibarla;

1) 6112 sayılı Kanun’un 8'inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan; “İnsan onuruna ve özel hayatın gizliliğine saygılı olma ilkesine aykırı olamaz, kişi ya da kuruluşları eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü, aşağılayıcı ve iftira niteliğinde ifadeler içeremez.” ilkesinin ihlali nedeniyle;

6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “8 inci maddenin birinci fıkrasının diğer bentleri ile ikinci ve üçüncü fıkralarında ve bu Kanunun diğer maddelerinde belirlenen ilke, yükümlülük veya yasaklara aykırı yayın yapan ve/veya bu Kanun hükümleri kapsamında Üst Kurul tarafından belirlenen yükümlülüklerini yerine getirmeyen medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden yüzde üçüne kadar idari para cezası verilir. …” hükmü uyarınca idari para cezası uygulanması gerektiği,

2) 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan; "Irk, dil, din, cinsiyet, sınıf, bölge ve mezhep farkı gözeterek toplumu kin ve düşmanlığa tahrik edemez veya toplumda nefret duyguları oluşturamaz." ilkesinin ihlali nedeniyle;

6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Bu Kanun’un 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (d), (f), (g), (ğ), (h), (n), (ö), (s), (ş) ve (t) bentlerindeki yayın hizmeti ilkelerine ve aynı maddenin dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşlara, ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde ikisinden beşine kadar idarî para cezası verilir. İdarî para cezası miktarı, radyo kuruluşları için bin Türk Lirasından, televizyon kuruluşları ve isteğe bağlı medya hizmet sağlayıcıları için onbin Türk Lirasından az olamaz. Ayrıca, idarî tedbir olarak, ihlale konu programın yayınının beş keze kadar durdurulmasına, isteğe bağlı yayın hizmetlerinde ihlale konu programın katalogdan çıkarılmasına karar verilir. İhlalin mahiyeti göz önünde bulundurularak, bu fıkra hükümlerine göre idarî para cezası ile birlikte idarî tedbire karar verilebileceği gibi, sadece idarî para cezasına veya tedbire de karar verilebilir.” hükmü uyarınca, idari para cezası uygulanması gerektiği,

Bu itibarla; aynı yayınla, birden fazla yayın ilkesi ihlali olduğundan ve her iki ihlalin de idari para cezası yaptırımını gerektirdiğinden, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 15’inci maddesinin birinci fıkrası hükmü gereğince, bahse konu ihlallerden en ağır (tek) cezanın verilmesi öngörüldüğünden,

a) İhlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Aralık 2017 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 1.353.006,17 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, yüzde beş oranı (%5) 67.650,00 TL İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,

b) Ayrıca, İdarî tedbir olarak, ihlale konu PROGRAM YAYINININ TAKDİREN 5 (BEŞ) KEZ DURDURULMASINA, bu idari tedbirin uygulanma zamanın kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,

6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan; “… Yükümlülük veya yasağa aykırılık dolayısıyla idarî tedbir olarak programın yayınının durdurulması kararının verilmesi halinde, yaptırım uygulanmasına sebebiyet veren fiilin işlenmesinden dolayı sorumluluğu olan programın yapımcısı veya varsa sunucusu, yayının durdurulduğu süre zarfında, aynı veya farklı medya hizmet sağlayıcı kuruluşta hiçbir ad altında başka bir program yapamaz veya sunamaz.” hükmü uyarınca, PROGRAMIN YAPIMCISI VEYA VARSA SUNUCUSUNUN, YAYININ DURDURULDUĞU SÜRE ZARFINDA, AYNI VEYA FARKLI MEDYA HİZMET SAĞLAYICI KURULUŞTA HİÇBİR AD ALTINDA BAŞKA BİR PROGRAM YAPAMAYACAĞI VE SUNAMAYACAĞI hususunun yapılacak tebligatta bildirilmesine,

c) İdari tedbir uygulanması sonucu yayını durdurulan programın yerine, Üst Kurulca gönderilen programların, programın başında; “Bu program, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun 25.01.2018 tarih ve 2018/04 sayılı toplantısında alınan 18 No’lu kararı uyarınca, kuruluşumuzun 16.01.2018 tarihinde saat 22:00’de yayınladığı "Matrax" adlı programda, 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan; ‘Irk, dil, din, cinsiyet, sınıf, bölge ve mezhep farkı gözeterek toplumu kin ve düşmanlığa tahrik edemez veya toplumda nefret duyguları oluşturamaz.’ ilkesinin ihlali nedeniyle idari tedbir uygulanması sonucu yayını durdurulan program yerine yayınlanmaktadır.” metninin anlaşılır şekilde okunarak DVD/CD’de yer aldığı şekliyle ticari iletişim yayını içermeksizin yayınlanmasına,

d) 6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “ (…) 8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentleri dışındaki bentlerini, aynı maddenin ikinci fıkrasını ve bu Kanunun yayın hizmetlerinde ticari iletişimi düzenleyen hükümlerinden herhangi birini yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlal eden medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayını beş güne kadar durdurulur. Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir. …” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği hususunun yapılacak tebligatta bildirilmesine,

e) 6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının on güne kadar durdurulmasına; ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir. … Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın lisansının iptaline karar verilir.” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği hususunun yapılacak tebligatta bildirilmesine,

Karar verildi.